glas

Mieke Groot in samenwerking met Edwin Dieperink, Flame, halssieraad van glas, 1995. Foto met dank aan Mieke Groot, Ron Zijlstra©
Mieke Groot, Flame, halssieraad, 1995. Collectie Rijksmuseum (collectie Marjan & Gerard Unger), BK-2010-2-120. Foto Ron Zijlstra, glas
Mieke Groot, Flame, halssieraad, 1995. Foto met dank aan Mieke Groot, Ron Zijlstra©

##Glas is een materiaal dat onder meer door sieraadontwerpers wordt verwerkt.

Geschiedenis
Het basismateriaal van glas -en het zit in alle soorten- is silica. Silica heeft een uitzonderlijk hoog smeltpunt, circa 2000°C. Materialen als soda, lood en borax worden toegevoegd om het smeltpunt te verlagen.

Glas is het product van intense hitte. Obsidiaan is vulkanisch glas dat ontstaat door snelle afkoeling.

De oudste sieraden van glas zijn gevonden in Mesopotamië. Het gaat om kralen van glas uit de tweede helft van het derde millenium voor Christus.

In het tweede millennium voor Christus waren in Egypte ringen van glas populair. Waarschijnlijk werden deze ringen niet rond een vinger gedragen, maar aan een koord om de hals.

Onder de Romeinen waren armbanden van glas populair. Piergiuliano Reveane is gefascineerd door het idee dat glas in de antieke wereld kostbaarder was dan goud.

In de Middeleeuwen raakten armbanden van glas opnieuw in zwang in Europa. In traktaten werd het bewerken van stenen en glas gelijktijdig behandeld. Dit was omdat de bewerking van de verschillende materiaalsoorten met overeenkomstige gereedschappen plaatsvond door ambachtslieden die beide materialen bewerkten.

In de Renaissance werd Venetië (Italië) een van de grote doorgangshavens op het gebied van edelstenen en glasproductie. Al in 1233 was het daar strafbaar glas te verkopen als steen. Er gold een verbod stenen van glas te zetten in zilver of goud. Overtreding van deze wet werd bestraft met het afhakken van de rechterhand, verbanning en in inbeslagname van de koopwaar. Voor kerken gold een uitzondering.

In 1674 verwierf de Britse koopman George Ravenscroft als eerste een patent op loodglas.

Strass (Amerikanen noemen het rhinestones) werd gebruikt om edelstenen mee na te bootsen. Het glas voor deze “stenen” bevat veel lood. Het materiaal is vernoemd naar de Franse juwelier Georg Frierich Strass.

Voor een kunstenaar alleen is vloeibaar glas geen materiaal om makkelijk mee te werken. Werken met glas vereist voorzieningen en geschoolde ambachtslieden.

In de jaren vijftig van de twintigste eeuw bezochten vele Amerikaanse glaskunstenaars het eiland Murano (Ventië, Italië), om zich te laten scholen in vloeibaar glas.

Op de Wereldtentoonstelling in Brussel (België) in 1958 maakten velen kennis met het hoogwaardige glas afkomstig uit Tsjechoslowakije.

Sieraadontwerpers die glas gebruiken (selectie)
Melvin Anderson
Giampaolo Babetto
Monica Backström
Laura Bakker
Boris Bally
Célio Braga
Petra Brenner
Helen Britton
Pierre Cavalan
Simsa Cho
Václav Cigler
Patty Cokus
Georg Dobler
Robert Ebendorf
Andreas Eberharter
Sandra Enterline
Hilde Foks
Donald Friedlich
Karl Fritsch
Thomas Gentille
Karen Gilbert
Mieke Groot
Maria Hees
Therese Hilbert
Timothy Horn
Idiots
Rian de Jong
Svatopluk Kasalý
Jaroslav Kodejš
Helfried Kodré
Daniel Kruger
Otto Künzli
René Lalique
Stanley Lechtzin
Tarja Lehtinen
Jacqueline Lillie
Linda MacNeil
Jan Matthesius
Nanna Melland
Martina Mináriková
Kazuko Mitsushima
Evert Nijland
Martin Papcún
Ramón Puig Cuyàs
Piergiuliano Reveane
Marianne Schliwinski
Bernhard Schobinger
Joyce J. Scott
Jiří Šibor
Naum Slutzky
Raymond Templier
Louis Comfort Tiffany
Blanche Tilden
Venini
Giorgio Vigna
Nancy Worden
Petra Zimmermann

In glas gespecialiseerde musea (selectie)
Bergstrom-Mahler Museum of Glass, Neenah (Wisconsin, Verenigde Staten)
Corning Museum of Glass, Corning (New York State, Verenigde Staten)
Glasmuseet Ebeltoft, Ebeltoft (Denemarken)
Museo de Arte en Vidrio de Alcorcón, Alcocrón (Spanje)
Museum of Glass, Tacoma (Washington State, Verenigde Staten)
Nationaal Glasmuseum, Leerdam (Nederland)

Sieraden van glas in openbare collecties (selectie)
CODA, Apeldoorn (Nederland)
Museum Angewandte Kunst, Frankfurt (Duitsland)
Nationaal Glasmuseum, Leerdam (Nederland)
Philadelphia Museum of Art, Philadelphia (Pennsylvania, Verenigde Staten)
Rijksmuseum Amsterdam, Amsterdam (Nederland)
Schloss Ambras, Innsbruck (Oostenrijk)
Toledo Museum of Art, Toledo (Ohio, Verenigde Staten)

Sieraden van glas in particuliere collecties (selectie)
Marjan & Gerard Unger

Tentoonstellingen (selectie)
1958 – Wereldtentoonstelling, Brussel (België)
1978 – René Lalique : Schmuck und Glas aus Paris vom Art Nouveau zum Art Déco, Museum Bellerive, Zürich (Zwitserland)
1981 – Jacqueline Lillie; Doris Neumann; Veronika Schwarzinger, glass-jewelleryGalerie Ra, Amsterdam (Nederland)
1982 – Glass: International Directions in Glass Art, Art Gallery of Western Australia, Perth (Australië)
1991 – Glass: Material in the Service of Meaning, Tacoma Art Museum (TAM), Tacoma (Washington, Verenigde Staten) (Joyce J. Scott)
1994 – To Wear and To View: Sculpture and Jewelry in Glass and Mixed Media, Miller Gallery, New York (New York State, Verenigde Staten)
1994 – World Glass Now ’94, Hokkaido Museum of Modern Art, Sapporo (Japan)
1998 – Glass Today, Cleveland Museum of Art, Cleveland (Ohio, Verenigde Staten) (Joyce J. Scott)
2002 – Glass Now 2002, National Liberty Museum, National Liberty Museum, Philadelphia (Pennsylvania, Verenigde Staten) (Joyce J. Scott)
2007 – Glasswear, Toledo Museum of Art, Toledo (Ohio, Verenigde Staten) (7 november 2007 t/m 31 januari 2008)
2008 – Glasswear, GlazenHuis, Vlaams Centrum voor Hedendaagse Glaskunst, Lommel (België) (7 juni 2008 t/m 31 augustus 2008)
2008 – Glasswear, Schmuckmuseum Pforzheim, Pforzheim (Duitsland) (14 maart 2008 t/m 25 mei 2008)
2009 – Don Friedlich, Site adaptive – Glass Jewelry, Villa Bengel, Idar-Oberstein (Duitsland) (13 oktober 2009 t/m 15 november 2009)
2009 – Glass in Czech Jewelry, Kunstwinkel ‘t Walvis, Schiedam (Nederland) (30 augustus 2009 t/m 31 oktober 2009)
2009 – Glass in Czech Jewelry, Tschechisches Zentrum Wien, Wenen (Oostenrijk) (5 mei 2009 t/m 26 juni 2009)
2009 – Glass in Czech Jewelry, Tsjechisch Centrum, Den Haag (Nederland) (30 augustus 2009 t/m 31 oktober 2009)
2009 – Glass in Czech Jewelry, Tsjechisch Centrum, Stockholm (Zweden) (12 november 2009 t/m 17 december 2009)
2009 – Glass in Czech Jewelry, V&V, Wenen (Oostenrijk) (28 mei 2009 t/m 11 juli 2009)
2009 – Glasswear, Art Museum of South Texas, Corpus Christie (Texas, Verenigde Staten)
2009 – Glasswear, Memorial Art Gallery of the University of Rochester, Rochester (New York State, Verenigde Staten) (18 april 2009 t/m 28 juni 2009)
2009 – Glasswear, Mobile Museum of Art, Mobile (Alabama, Verenigde Staten) (2 oktober 2009 t/m 3 januari 2010)
2009 – Glasswear, Museum of Arts and Design (MAD), New York (New York State, Verenigde Staten) (15 juli 2009 t/m 20 september 2009)
2010 – Glass in Czech Jewelry, Tsjechisch Centrum, Warschau (Polen) (8 juni 2010 t/m 29 juni 2010)
2010 – Glass in Czech Jewelry, Muzeum Kinematografii w Łodzi, Łódź (Polen) (8 juni 2010 t/m 29 juni 2010)
2010 – Le verre dans tous ses éclats, Galerie Noel Guyomarc’h, Montréal (Canada) (13 mei 2010 t/m 13 juni 2010)
2012 – Cutting Edge: RAM Explores Contemporary Glass Jewelry, Racine Art Museum, Racine (Wisconsin, Verenigde Staten)
2019 – Avant-garde Montrealers: Jewellery, Glass and Ceramics as Envisioned by Gallerists Jocelyne Gobeil, Elena Lee and Barbara Silverberg, Musée des beaux-arts de Montréal, Montréal (Canada) (30 april 2019 t/m 1 maart 2020)
2019 – Objects Redux: Clay, Glass and Metal, 1960-1985, Racine Art Museum, Racine (Wisconsin, Verenigde Staten) (Linda Threadgill)
2021 – Unbreakable: Women in Glass, Fondazione Berengo, Venetië (Italië) (Joyce J. Scott)
2022 – Schitterende Scherven, Gorcums Museum, Gorinchem (Nederland) (21 oktober 2022 t/m 8 januari 2023)
2022 – What Are You Looking At? An Eccentric Chorus of Artists Working in Glass, Museum of Glass, Tacoma (Washington State, Verenigde Staten) (Joyce J. Scott)
2023 – Chequita Nahar, Wasi SaniMuseum Arnhem, Arnhem (Nederland) (5 november 2023 t/m 3 december 2023) (Luisa Kuschel, Chequita Nahar)
2024 – Voor de Vlam, glasinstrumentmaker Edwin Dieperink, Nationaal Glasmuseum, Leerdam (Nederland) (13 januari 2024 t/m 23 juni 2024)

Bibliografie (selectie)
Cooper, J., Cooper, L. Copeland, J., Drewal, H.J., Hector, V. en Scott, J.J. (2022) Joyce J. Scott Messages. Stuttgart: arnoldsche. ISBN 9783897906778
Doornbusch, E. (7 november 2023) Wasi Sani. hedendaagsesieraden.nl.
Holzach, C., Ilse-Neuman, U. en Page, J.-A. (2007) GlassWear, Glass in Contemporary Jewelry/Glas im zeitgenössischen Schmuck. Stuttgart: Arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897902749
Matthesius, J. (17 maart 2022) Het mysterie van de verdwenen klant. hedendaagsesieraden.nl.
Schwarzinger, V., Šibor, J. (2009) Glass in Czech Jewelry, Contemporary Jewelry. Wenen: V&V. OCLC 471672398

Links
Wikidata

Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.

Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2023/11/18/glas/

Geef een reactie