Museum Arnhem (voorheen Gemeentemuseum Arnhem en Museum voor Moderne Kunst Arnhem) gevestigd aan de Utrechtseweg 87 te Arnhem (Nederland) is een museum voor moderne kunst, hedendaagse kunst, toegepaste kunst en vormgeving in Nederland. Het museum richt zich vanaf 1970 ook op hedendaagse sieraden en heeft anno 2019 een collectie van bijna 1000 sieraden.
Geschiedenis
Het museumgebouw was aanvankelijk van de hand van verschillende architecten: Cornelis Outshoorn (1810-1875) bouwde in 1873 een herensociëteit. Toen het gebouw werd herbestemd tot museum, werd het uitgebreid met verschillende zalen door Frits Eschauzier (1889-1957) en Hubert Jan Henket (1940). Met de nieuwbouwplannen zijn deze zalen helaas afgebroken en is alleen de centraalbouw die oospronkelijk in het midden stond blijven staan.
Het museum is één van de belangrijkste instellingen in Nederland die zich bezighoudt met het verzamelen en tentoonstellen van werk van hedendaagse sieraadontwerpers.
In 1967 werd Riet Neerincx (1925-2012), die zelf ook actief was als sieraadontwerper, conservator van de afdeling kunstnijverheid. Zij volgde P.N.H. Domela Nieuwenhuis op. Onder Neerincx‘ leiding is het museum in 1970 gestart werk van sieraadontwerpers en edelsmeden te verwerven en te presenteren. Dat begon met een bruikleen in 1969 van de Rijksdienst Verspreide Kunstcollecties. Daarna werden in 1970 9 werken aangekocht van Nicolaas van Beek. Aanvankelijk werden alleen sieraden van Gelderse edelsmeden verzameld, maar dat plan heeft zich in de loop der jaren (vanaf 1977) verbreed tot kunstenaars uit heel Nederland. Ook werd niet langer alleen edel materiaal verzameld, maar kwam er aandacht voor nieuwe materialen als kunststof en aluminium.
Het presenteren van de collectie sieraden alsook het tonen van de ontwikkelingen die in het vakgebied hebben plaatsgevonden zijn de drijfveren voor het verwervingsbeleid van het museum, al was en is het beschikbare budget voor aankopen altijd zeer bescheiden. Lange tijd was het museum het enige museum in Nederland waar altijd een deel van de collectie sieraden was te zien.
Toen in 1990 verschillende sieraden uit de reizende tentoonstelling Joalharia Holandesa, Novidades da Holanda / News from the Netherlands werden verworven was dat aanleiding om in de vitrines in de koepel een permanente opstelling van de collectie sieraden te maken. Eind 1997 werden de sieraden verplaatst naar de vernieuwde tuinzaal van het museum.
Onder anderen bij Galerie Ra werden sieraden verworven. In de tachtiger jaren werden sieraden van vernieuwers als Mecky van den Brink, Herman Hermsen en Coen Mulder aan de collectie toegevoegd.
In 1987 ging Neerincx met pensioen en werd opgevolgd door Hadewych Martens, die conservator toegepaste kunst en sieraadontwerp was tot en met 2001. Eveline Holsappel was conservator toegepaste kunst en design van 2008 tot en met 2015. In 2017 werd Anne-Karlijn van Kesteren aangesteld als conservator sieraden voor één dag per week. Tevens was zij tot en met januari 2019 tegelijkertijd twee dagen per week conservator sieraden in CODA. Toen dit samenwerkingsverband tussen de twee oostelijke musea begin 2019 werd gestaakt ging Van Kesteren verder als conservator in Museum Arnhem.
In 2009 verwierf het museum een privé collectie met circa 250 sieraden. In 2017 sloot het museum om een kostbare verbouwing met uitbreiding te realiseren. De elegante naoorlogse uitbreiding door Eschauzier is gesneuveld in dit nieuwbouwproject. Het museum bleef tijdens de verbouwing actief met tentoonstellingen in De Kerk (de voormalige Sint Walburgiskerk) te Arnhem (Nederland). Op 13 mei 2022 heropende het museum.
Met een regelmaat van ongeveer ééns per jaar wordt door het museum een tentoonstelling gewijd aan het sieraad.
Verzamelde sieraadontwerpers
Hans Appenzeller
Gijs Bakker
Irene Bakker
Laura Bakker
Peggy Bannenberg
Els Bazelmans
Paul Beckman
Nicolaas van Beek
BEL-design (Eleonoor van Beusekom en Birgit Laken)
Dinie Besems
Eleonoor van Beusekom
Maria Blaisse
Iris Bodemer
Bond van Oproerige Edelsmeden
Onno Boekhoudt
Françoise van den Bosch
Joke Brakman
Joke Brakman & Claudie Berbée
Mecky van den Brink
Caroline Broadhead
Clemens van den Broeck
Anneke Bruin
Liesbet Bussche
Francesca di Ciaula
Johanna Dahm
Pierre Degen
Paul Derrez
Els Deumens
Karine Dolhain
Jacomijn van der Donk
Iris Eichenberg
Ute Eitzenhöfer
Hilde Foks
Arianne van der Gaag
Gem Kingdom (Johanna Titselaar en Bernard Jongstra)
Marjan Gilliamse
Marijke de Goey
Marianne Grootenboer
Petra Hartman
Adri Hattink
Maria Hees
Marion Herbst
Herman Hermsen
Susanna Heron
Willem Honing
Peter Hoogeboom
Idiots
Janke IJff
Koen Jacobs
Marjorie Jacobs
Frans Janssen
Stephanie Jendis
Rian de Jong
Bernard Jongstra (Gem Kingdom)
Beppe Kessler
Martje Kieft
Daniëlle Koninkx
Bas Kosters
Marly Kruytzer
Erik Kuiper
Otto Künzli
Birgit Laken
Bernard Laméris
Sonja Landweer
Emmy van Leersum
Felieke van der Leest
Leomat
Marijke de Ley
Franck Ligtelijn
Nel Linssen
Stefano Marchetti
Lous Martin
Jan Matthesius
Floor Max
Julie Mollenhauer
Coen Mulder
Chequita Nahar
Riet Neerincx
Frans van Nieuwenborg & Martijn Wegman
Evert Nijland
Bruno Ninaber van Eyben
Ted Noten
Carla Nuis
Bob van Orsouw
Noon Passama
Ruudt Peters
Jan Pijcke
Annelies Planteijdt
Darja Popolitova
Laura Potter
Katja Prins
Liesbeth Rahder
Aimée Rhemrev
Rineke van Rijt
Lia de Sain
Nina Sajet
Philip Sajet
Lucy Sarneel
Marjorie Schick
Nico Schilders
Veronika Schwarzinger
Karin Seufert
Theo Smeets
Robert Smit
René Smoorenburg
Yvonne Spakman
Kristýna Španihelová
Els Staal
Chris Steenbergen
Kasper Stolk
Nicolaas Thuys
Annemarie Timmer
Johanna Titselaar (Gem Kingdom)
Thea Tolsma
Marietta Veldhuizen
Miriam Verbeek
Truike Verdegaal
Anita Verhoeven
Antoinette Vroom
Charlotte van der Waals
Richard Walraven
Marcel Wanders
Angèle van Welie
Francis Willemstijn
Lam de Wolf
Lee Eun Young
Paul Zwollo
Tentoonstellingen (selectie)
1964 – Vijf edelsmeden (Riet Neerincx)
1981 – Zeitgenössisches Deutsches und Niederländisches Kunsthandwerk (24 oktober 1981 t/m 6 december 1981)
1982 – Frans Zwollo sr. en zijn tijd
1982 – Marion Herbst, een overzicht 1969-1982, (reizende tentoonstelling ook te zien in het Centraal Museum (Utrecht (Nederland)), Museum Boijmans Van Beuningen (Rotterdam (Nederland)), Gemeentemuseum Den Haag, Noordbrabants Museum (Den Bosch (Nederland)) en het Frans Halsmuseum (Haarlem (Nederland)))
1985 – Charlotte van der Waals, Tien jaar vormgeving (3 februari 1985 t/m 17 maart 1985)
1986 – Sieraad 1986, Draagteken? (ook te zien in het Museum het Kruithuis, Den Bosch (Nederland))
1986 – Sieraden 1966-1986, Collectie Paul Derrez en Willem Hoogstede
1987 – Holland in vorm: Sieraden (Peggy Bannenberg, Mecky van den Brink, Lous Martin, Aimée Rhemrev, Philip Sajet, Ab Wouters)
1994 – Symfonie voor solisten
1994 – Tekens en Ketens (29 januari 1994 t/m 14 maart 1994)
1996 – Sierbeelden : sieraden ontworpen door beeldend kunstenaars
1997 – Het ontsierde lichaam
1998 – Claartje Keur, portretten en colliers
1999 – Sieraden, de keuze van Arnhem
1999 – Woord en beeld
2000 – Op de huid, sieraden uit de collectie
2002 -2003 Change (Ruudt Peters), (reizende tentoonstelling ook te zien in de Beurs van Berlage Museum (Amsterdam), het Designmuseum, (Gent), Deutsches Goldschmiedehaus (Hanau), en het Schmuckmuseum Pforzheim, Pforzheim)
2003 – Halszaken
2008 – Onvervangbaar, sieraden en herinnering
2008 – Vormgeven = uitvinden (Riet Neerincx)
2009 – Het nieuwe versieren, Nederlandse sieraden van 1965 tot nu
2011 – Ontketend, grenzeloze sieraden (door Liesbeth den Besten, ook te zien in 2012 in Museum Bellerive, Zürich)
2011 – Op Voorraad, Pop up Jewellery store
2011 – True colours, New Traditional Jewellery (20 februari 2011 t/m 29 mei 2011) (jury: AZIZ, Astrid Berens, Eveline Holsappel, Chequita Nahar, Theo Smeets, Marjan Unger, met Penka Arabova, Francisca Bauzá, Judith Bloedjes, Simone Brwester, Catherine Büman, Amanda Caines, Nicolas Cheng, Carina Chitsaz-Shoshtary, Thea Clark, Michaela Donsbach, Annette Duburg, Barbora Dzuráková, Mirjam Fränkle, Mirjam Geiss, Carolina Gimeno, Iris Goldmann, Willemijn de Greef, Tamara Grüner, Dora Haralambaki, Hartog & Henneman, Stephanie Hensle, Lien Hereijgers, Siv Jäger Jansson, Kirsi Kaasinen, Heejoo Kim, Tove Knuts, Belinda Koopman, Young-Joo Lee, Esther Liebhold, Judy McCaig, Daniel Michel, Mel Miller, Floor Mommersteeg, Gular Mustafa, Jiun-You Ou, Serin Oh, Annika Pettersson, Silvia Potente, Ayala Raz, Denise Reytan, Anabelle Royo Brun, Auk Russchen, Tove Rygg, Isabell Schaupp, Giovanni Sicuro, Alejandra Solar, Pia Sommerlad, Kirsten Spuijbroek, Katharina Tannous, Atty Tantivit, Mona Thahoura Hadinejad, Vivi Touloumidi, Fabrizio Tridenti, Jessica Turrell, Ingeborg Vandamme, Karen Vanmol, Joao Vaz, Maryvonne Wellen)
2012 – Demiurg (David Bielander)
2012 – New Traditional Jewellery
2014 – Confrontations: New Traditional Jewellery (Paul Derrez, Annemiek Steenhuis)
2015 – Beauty of the Beast
2016 – I want it to be soft (Bas Kosters)
2017 – Lievelingen van Anne-Karlijn van Kesteren (Nicolaas van Beek, Dinie Besems, Françoise van den Bosch, Maria Hees, Herman Hermsen, Nel Linssen, Riet Neerincx, Noon Passama, Nina Sajet, Nicolaas Thuys, Frank Verkade)
2017 – Lievelingen van Charlotte Bik (onder meer Hans Appenzeller, Gijs Bakker, Mattijs van Bergen, Caroline Broadhead, Maria Hees, Leomat, Franck Ligtelijn, Maison Martin Margiela, Marni, Julie Mollenhauer, Chequita Nahar, Frans van Nieuwenborg, Ruudt Peters)
2019 – Body Control: Sieraden en mode op de grens van de mens / Jewellery and Fashion at the Boundaries of the Human Body, De Kerk, Arnhem (Nederland) (Tobias Alm, Kristin Beeler, Martin Bergström, Alexander Blank, Clarisse Bruynbroeck, Úna Burke, Paula Chacartegui, Ada Chen, Rachael Colley, Laila Marie Costa, Jennifer Crupi, Tim Dekkers, Marion Delarue, Carole Deltenre, Charissa van Dijk, Pauline van Dongen, Lauren Eckert, Iris Eichenberg, Hannah van den Elzen, Virginia Escobar, Benedikt Fischer, Keren Gispan, Gabriella Goldsmith, Laila Gordon, Rill Greenfeld, Felice Gronstedt, Ursula Guttmann, Imme van der Haak, Iris van Herpen, Bart Hess, Anke Huyben, Yana Istomina, Jimmy Junichi SUGIURA, Alessa Joosten, Ashley Jung, Lauren Kalman, Vicky Kanellopoulos, Zyanya Keizer, Fatma Kizil, Naomi Kizner, Bas Kosters, Julia Krantz, Sigrid Kuusk, Tua Marika, Minna Markkanen, Nanna Melland, James Merry, Flora Miranda, Farah Mohidin, Shalva Nikvashvili, NINAMOUNAH, NOMA Studio/Ewa Nowak, Olga Noronha, Ted Noten, Sinéad O’Dwyer, Sophie Oliveira Barata, Neri Oxman, Tiffany Parbs, Izzy Parker, Ruudt Peters, Dimitra Petsa, Darja Popolitova, Alice Potts, Alessia Prati, Katja Prins, Katia Rabey, Ana Rajcevic, Daniel Ramos-Obrégon, Sari Räthel, Sruli Recht, Mi-Ah Rödiger, Felix Roll, Elwy Schutten, Caitlin Skelcey, Marie Sloth Rousing, Studio IKKAI/Gerda Postma, Hansel Tai, Dirk Vaessen, Tanel Veenre, Misha Venter, Renee Verhoeven, Frank Verkade, Vika-Im, Leanie van der Vyver, Sanna Wallgren, Kristina Walsh, David Weksler, Anouk Wipprecht, Ching-Hui Yang, Sadi Yetkili, Ariel YiChen Tsai, Christoph Zellweger)
2022 – Tenminste houdbaar tot (13 mei 2022 t/m 9 januari 2023) (Caroline Bach, Gijs Bakker, Helen Britton, Conversation Piece, Miriam van Eck, Maria Hees, Idiots, Koen Jacobs, Beppe Kessler, Danielle Koninkx, Luisa Kuschel, Felieke van der Leest, Leomat, Shahar Livne voor Balenciaga, Chequita Nahar, Evert Nijland, Ted Noten,
Wiebke Pandikow, Lucy Sarneel, Frank Verkade)
2023 – Chequita Nahar, Wasi Sani (5 november 2023 t/m 3 december 2023) (Luisa Kuschel, Chequita Nahar)
2023 – Tussen grenzen, migratie, macht en grenzeloze verbeelding (3 juni 2023 t/m 22 oktober 2023) (Fleuri la Belle, Yinka Buntfeld, , Kalkidan Hoex, Luisa Kuschel, Chequita Nahar)
Conservatoren (selectie)
Eveline Holsappel (2008-2015, toegepaste kunst en design)
Anne-Karlijn van Kesteren (2017-heden, sieraden)
Hadewych Martens (1983-2001)
Riet Neerincx (1966-1986)
Directeuren (selectie)
Saskia Bak (2015)
Liesbeth Brandt Corstius (1982-2000)
A. van Erven Dorens (1920-1945)
Pierre Jansen (1969-1982)
Jaap de Jong (2014-2015)
Abraham Johannes de Lorm (1947-1966)
Max Meijer (2001-2006)
Johan Mekkink (1967-1969)
Hedwig Saam (2008-2014)
Bibliografie (selectie)
Besten, L. den (1998) ‘k Zou zo graag een ketting rijgen, Claartje Keur’s collectie colliers & haar fotoportretten van de makers. Arnhem: Museum voor Moderne kunst Arnhem. OCLC 699181441
Besten, L. den (2011) On Jewellery, A Compendium of international contemporary art jewellery. Stuttgart: ARNOLDSCHE Art Publishers. ISBN 9783897903494
Besten, L. den, Neerincx, R. en Schulte-van Wersch, C.J.M. (2008) Riet Neerincx, vormgeven = uitvinden. Arnhem: Riet Neerincx. ISBN 978-90-89100-84-9
Doornbusch, E. (11 januari 2023) Museum Arnhem: de horeca heeft gewonnen, het museum lijkt verloren. hedendaagsesieraden.nl.
Doornbusch, E. (6 november 2019) November 2019: sieradenmaand in Nederland. hedendaagsesieraden.nl.
Doornbusch, E. (7 november 2023) Wasi Sani. hedendaagsesieraden.nl.
Eickhoff, J. (7 maart 2022) Von Jubilar zu Jubilar. hedendaagsesieraden.nl.
Kesteren, A.K. van (7 februari 2018) Alles of niets #1: De passie van een sieradenverzamelaar. ModeMuze.
Kesteren, A.K. van (7 maart 2018) Alles of niets #2: Een sieradententoonstelling vol tomeloze energie. ModeMuze.
Kesteren, A.K. van (4 april 2018) Alles of niets #3: Een verantwoordelijke en onverantwoordelijke verzameling. ModeMuze.
Kolff-van Es, S. (30 december 2019) Jewelry that raises (too many) questions about the body. Art Jewelry Forum.
Martens, H. (2000) Op de huid, sieraden uit de collectie. Arnhem: Gemeentemusea Arnhem. ISBN 90-72861-27-2
Sieraden, de keuze van Arnhem (1999). Nijmegen: Galerie Marzee. ISBN 90-73124-04-2
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2016/11/05/museum-arnhem/
