René Jules Lalique (Aÿ (Frankrijk), 6 april 1860 – Parijs (Frankrijk), 1 mei 1945) was onder meer actief als sieraadontwerper en glaskunstenaar. Sieraden maakte hij in opdracht van onder meer Sarah Bernhardt en Calouste Gulbenkian.
Biografie
Op zestienjarige leeftijd ging Lalique in de leer bij de Parijse juwelier Louis Aucoc (1876). Daarna studeerde hij tussen 1878 en 1880 aan het Sydenham Art College in Londen (Verenigd Koninkrijk). Na zijn terugkeer naar Frankrijk werkte hij voor juweliers als Aucoc, Cartier en Boucheron.
In 1882 startte Lalique als zelfstandig ontwerper voor verschillende bedrijven, waaronder Samuel Bing en juweliershuizen als Boucheron, Cartier en Tiffany. Vier jaar later opende hij een bedrijf onder eigen naam. Al in 1890 gold Lalique als een van de belangrijkste sieraadontwerpers van de Art Nouveau. Van 1891 tot en met 1894 ontwierp Lalique sieraden voor Sarah Bernhardt. Lalique liet zich inspireren door Japanse kunst en was onder de indruk van de Japanse techniek plique à jour: vensteremail. Ook deelde Lalique de Japanse voorliefde voor asymmetrie.
In 1912 vond de laatste sieradententoonstelling van Lalique plaats in zijn winkel aan het Place Vendôme te Parijs (Frankrijk). Nadien legde hij zich toe op het ontwerpen en produceren van glas.
Lalique maakte sieraden die qua vorm zijn gebaseerd op flora en fauna, onder meer pauwen, libellen, bloemen, bladeren en slangen. Hij gebruikte daarbij materialen die tot op dat moment ongebruikelijk waren in de haute joaillerie: glas, (venster)email, leer, hoorn, bergkristal en schelpen. Lalique koos voor materialen en stenen op grond van kleur, luciditeit, glans en vorm, en niet noodzakelijkerwijs op exclusiviteit of kostbaarheid. Daarmee brak hij met de tot dat moment gangbare traditie van het historisme en de voorliefde voor kostbaarheid. Lalique stelde in tegenstelling tot zijn voorgangers en tijdgenoten het ontwerp op de eerste plaats. Hij wordt daarom ook wel gezien als de eerste hedendaagse sieraadontwerper.
Lalique ligt begraven op Cimetière du Père-Lachaise te Parijs (Frankrijk), grafnummer 23.
Sieraden van Lalique werden en worden gepresenteerd door onder meer A La Vieille Russie, Epoque Fine Jewels, Tadema Gallery en Wartski.
Werk in openbare collecties (selectie)
Art Gallery of South Australia, Adelaide (Australië)
Badisches Landesmuseum, Karlsruhe (Duitsland)
Bayerisches Nationalmuseum, München (Duitsland)
Grassimuseum, Leipzig (Duitsland)
Hessisches Landesmuseum Darmstadt, Darmstadt (Duitsland)
Hermitage, Sint-Petersburg (Rusland)
Lalique Museum, Doesburg (Nederland)
Magyar Iparművészeti Múzeum, Boedapest (Hongarije) (4541)
Metropolitan Museum of Art, New York (Verenigde Staten)
Musée des Arts Décoratifs (Parijs), Parijs (Frankrijk)
Musée des Arts décoratifs de Genève, Genève (Zwitserland)
Musée Lalique, Wingen-sur-Moder (Frankrijk)
Museum Angewandte Kunst, Frankfurt (Duitsland)
Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg, Hamburg (Duitsland)
Museu Calouste Gulbenkian, Lissabon (Portugal)
Philadelphia Museum of Art, Philadelphia (Pennsylvania, Verenigde Staten)
Richard H. Driehaus Museum, Chicago (Illinois, Verenigde Staten)
Rijksmuseum Amsterdam, Amsterdam (Nederland)
Schmuckmuseum Pforzheim, Pforzheim (Duitsland)
Schweizerisches Nationalmuseum, Zürich (Zwitserland)
Toledo Museum of Art, Toledo (Ohio, Verenigde Staten)
Victoria and Albert Museum, Londen (Verenigd Koninkrijk)
Werk in particuliere collecties (selectie)
Sarah Bernhardt
Judith-Ann Corrente
Truus & Joost Daalder
Alexandra Fjodorovna
Graziella Folchini Grassetto
Grafische Sammlung Stern
Calouste Gulbenkian
Anthony Harwood
Alice & Louis Koch
Chara Schreyer
Tentoonstellingen (selectie)
1894 – Salon des artistes français, Parijs (Frankrijk)
1895 – Salon des artistes français, Parijs (Frankrijk)
1898 – New Gallery, Londen (Verenigd Koninkrijk)
1900 – Wereldtentoonstelling, Parijs (Frankrijk)
1959 – Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem (Nederland)
1959 – Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam (Nederland)
1959 – Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam (Nederland)
1962 – Hessisches Landesmuseum Darmstadt, Darmstadt (Duitsland)
1963 – Museum Folkwang, Essen (West-Duitsland)
1961 – International Exhibition of Modern Jewelry, 1890-1961, Worshipful Company of Goldsmiths, Londen (Verenigd Koninkrijk) (26 oktober 1961 t/m 2 december 1961)
1971 – Gold + Silber Schmuck + Gerät von Albrecht Dürer bis zur Gegenwart, Norishalle, Neurenberg (West-Duitsland) (19 maart 1971 t/m 22 augustus 1971)
1978 – René Lalique : Schmuck und Glas aus Paris vom Art Nouveau zum Art Déco, Museum Bellerive, Zürich (Zwitserland)
1978 – The Jeweler’s Art: European and American Jewelry, 1840-1910, Philadelphia Museum of Art, Philadelphia (Pennsylvania, Verenigde Staten) (1 juli 1978 t/m 22 oktober 1978)
1987 – Schmuckmuseum Pforzheim, Pforzheim (Duitsland)
1990 – Jóias da Coleção Gulbenkian, Museu Calouste Gulbenkian, Lissabon (Portugal)
1999 – Malthidenhöhe, Darmstadt (Duitsland)
2000 – Het versierde ego, het kunstjuweel in de 20ste eeuw, Koningin Fabiolazaal, Antwerpen (België)
2004 – Palma de Mallorca (Spanje)
2008 – Rococo: The Continuing Curve, Cooper Hewitt, Smithsonian Design Museum, New York (Verenigde Staten) 1730-2008 (15 februari 2008 t/m 31 juli 2008)
2013 – Pearls, Victoria and Albert Museum, Londen (Verenigd Koninkrijk)
2014 – Höllenhund und Liebestaube, Tiermythen im Schmuck, Schmuckmuseum Pforzheim, Pforzheim (Duitsland)
2014 – Making Design, Cooper Hewitt, Smithsonian Design Museum, New York (Verenigde Staten) (12 december 2014 t/m 1 september 2016)
2015 – Maker & Muse: Women and Early Twentieth Century Art Jewelry, Richard H. Driehaus Museum, Chicago (Illinois, Verenigde Staten)
2015 – Stadtluft, Schmuck aus Zentren der Welt, Schmuckmuseum Pforzheim, Pforzheim (Duitsland)
2017 – Medusa, Bijoux et tabous, Musée d’Art moderne de la Ville de Paris, Parijs (Frankrijk)
2017 – Schmuck Material Handwerk Kunst / Jewellery Materials Craft Art, Landesmuseum Zürich, Zürich (Zwitserland)
2018 – Jewelry: The Body Transformed, Metropolitan Museum of Art, New York (Verenigde Staten) (12 november 2018 t/m 24 februari 2019)
2018 – To Have and to Hold: The Daalder Collection of Contemporary Jewellery, Art Gallery of South Australia, Adelaide (Australië)
2019 – Contemporary Jewellery in Portugal/Joalharia Contemporânea em Portugal, Museu Calouste Gulbenkian, Lissabon (Portugal) (19 juli 2019 t/m 16 september 2019)
2019 – Juwelen! Schitteren aan het Russische hof, Hermitage, Amsterdam (Nederland)
2020 – Gilbert Albert, Joaillier de la Nature, Musée d’Art et d’Histoire (MAH), Genève (Zwitserland) (10 juli 2020 t/m 15 november 2020)
2021 – Was ist Schmuck? Kreuz und Quer durch die Sammlungen, der ethnografische Nachlass Herion neu Präsentiert, Schmuckmuseum Pforzheim, Pforzheim (Duitsland) (5 december 2021 t/m)
2022 – PROCESS – Design Drawings from teh Rijksmuseum, Design Museum Den Bosch, Den Bosch (Nederland)
2023 – René Lalique Drawings Exhibition, A La Vieille Russie, New York (New York State, Verenigde Staten) (16 november 2023 t/m 29 maart 2024)
Bibliografie (selectie)
Amnéus, C., MacPhàrlain, A., Peltason, R., Ransome Wallis, R. en Triossi, A. (2020) Simply brilliant, artist-jewelers of the 1960s and 1970s. Lewes: D Giles Limited. ISBN 9781911282525
Baarsen, R.J. en Berge, G. van (1990) Juwelen 1820-1920. Den Haag: Gary Schwarz/SDU. ISBN 9061791138
Bari, H. en Chadour-Sampson (2013) Pearls. Londen: V&A Publishing. ISBN 9781851777556
Becker, F., Falk, F., Heigl, C., Hössle, E., Koós, J., Pomodoro, A., Skal, H. von, Staber, M., Treskow, E., Wagenfeld, W. (1971) Gold + Silber Schmuck + Gerät von Albrecht Dürer bis zur Gegenwart. München: Karl L. Lipp. OCLC 1000974640
Bennett, D. en Mascetti, D. (2021) Understanding Jewellery, The 20th Century, Woodbridge: ACC Art Books. ISBN 9781788841207
Bernstein, B. (2022) The Modern Guide to Antique Jewellery. Woodbridge: ACC Art Books. ISBN 9781788841580
Chadour-Sampson, B. (2019) Rings of the 20th and 21st centuries, the Alice and Louis Koch collection. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897905160
Chadour-Sampson B. en Newell-Smith, S. (2021) Tadema Gallery London, Jewellery from the 1860s to 1960s. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897905986
Daalder, T. (26 januari 2022) Hedendaagse sieraden als laatste categorie. hedendaagsesieraden.nl.
Doornbusch, E. (21 februari 2022) Boekrecensie: Ring Redux. SieradenMuze.
Doornbusch, E. (1 juni 2022) Laatste oproep voor jubelcolumns eerste lustrum. hedendaagsesieraden.nl.
Doornbusch, E. (24 februari 2022) Ring Redux boekbespreking. hedendaagsesieraden.nl.
Dressen, A., Heuzé, M. en Lignel, B. (2017) Medusa, Bijoux et Tabous. Parijs: Paris Musées. ISBN 9782759603473
Dressen, A., Heuzé, M. en Lignel, B. (2017) Medusa, Jewellery & Taboos. Parijs: Paris Musées. ISBN 9782759603749
Evans, R., Ewington, J. en Slade, L. (2018) To Have and to Hold: The Daalder Collection of Contemporary Jewellery. Adelaide: Art Gallery of South Australia. ISBN 9781921668357
Glüber, W. (2011) Jugendstilschmuck, der Bestand im Hessisches Landesmuseum Darmstadt. Regensburg: Schnell & Steiner. ISBN 9783795424534
Holzach, C., Ilse-Neuman, U. en Page, J.-A. (2007) GlassWear, Glass in Contemporary Jewelry/Glas im zeitgenössischen Schmuck. Stuttgart: Arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897902749
Hughes, G. (1968) Modern Jewelry, An international Survey, 1890-1967. Londen: Studio Vista. ISBN 0289277094
Klosterman, K. (2 april 2022) The One That Got Away… And Found a Better Home. hedendaagsesieraden.nl.
Munn, G. (2002) Tiaras Past and Present. Londen: V&A Publications. ISBN 9781851773596
René Lalique : Schmuck und Glas aus Paris vom Art Nouveau zum Art Déco (1978). Zürich: Museum Bellerive. OCLC 715772003
Schmuckmuseum Pforzheim, museum guide (2006). Stuttgart: ARNOLDSCHE Art Publishers. ISBN 3897902389
Stern, F.S. (4 januari 2022) Theaterschmuck der Firma Leblanc-Granger später R. Gutperle. hedendaagsesieraden.nl.
Walgrave, J. (2000) Het versierde ego, het kunstjuweel in de 20ste eeuw. Antwerpen: Danny Toelen. ISBN 9066250240
Externe links
• RKD Artists
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2017/11/08/rene-lalique/
