Wasi Sani is een tentoonstelling met werk van Chequita Nahar en Luisa Kuschel in Museum Arnhem. De 22ste Françoise van den Bosch Prijs werd in 2022 toegekend aan Nahar en ter gelegenheid daarvan vindt deze expositie plaats.
De tentoonstelling bevindt zich op de eerste verdieping van de koepel van Museum Arnhem. De koepel is oorspronkelijk gebouwd als muziekkapel van de Arnhemse Heerensociëteit, naar ontwerp van de architect Cornelis Outshoorn (1810-1875) die in Amsterdam (Nederland) onder meer het Paleis voor Volksvlijt en het Amstelhotel heeft ontworpen.
De ruimte van de koepel met vele ramen is licht en leent zich in dat opzicht goed voor het werk van Nahar. Luisa Kuschel is door Nahar gevraagd kammen te maken voor deze tentoonstelling: Wasi Sani, wat in het Surinaams (Sranan Tongo) betekent: spullen om je mee te wassen. Haarverzorging en kammen spelen een belangrijke rol in Surinaamse reinigings- en verzorgingsrituelen, die het centrale thema van deze presentatie vormen. Er wordt zowel vroeg als recent werk van Nahar getoond. De nieuwe kammen van Kuschel zijn in enkele vitrines te zien.
De tentoonstelling is op zondag 5 november 2023 feestelijk geopend door de voorzitter van de Stichting Françoise van den Bosch: Vanessa de Gruijter. Nahar gaf vervolgens een korte toelichting en er werd sweetie sopi (zoete drank) en cake uitgedeeld, vaak ook onderdeel van een rituele reiniging. Wasi’s maken deel uit van het Winti geloof.
Winti is ontstaan uit verschillende religies en rituelen die door tot slaafgemaakten vanuit het Afrikaanse continent waren meegekomen naar Suriname. Uitoefening van het geloof stond vanaf 1874 ruim een eeuw lang in het wetboek van strafrecht van de Nederlandse onderdrukkers. Overtreding van de wet kon leiden tot gevangenisstraf van ten hoogste drie maanden of een forse geldboete. Winti ging ondergronds. Pas in 1971 werd het wetsartikel geschrapt. Vanaf circa 2000 beleeft Winti een Renaissance.
Naast sieraden in vitrines is er ook een zevental kralensnoeren vrij aan de wand te zien. De uiteinden ervan rusten in een schaal. Ook staan er grotere objecten opgesteld. Zo kwam de installatie Wasi Sani tot stand in Leerdam (Nederland), waar Nahar samen met glasblazer Gert Bullée (1970) kommen van glas vervaardigde die in de installatie op krukjes van hout zijn geplaatst. Alle kommen zijn blauw van kleur, een kleur die bij Nahar hoort. Blauw biedt onder meer bescherming tegen het boze oog. Kommen zijn onmisbare onderdelen bij bloemen- en kruidenwassingen (wasi’s) die als doel hebben negatieve krachten en invloeden te doen verdwijnen en zo ruimte te geven aan positieve intenties en gedachten.
Ook zijn er in de tentoonstelling omslagdoeken te zien, pangi, waarin Surinaamse motieven zijn gemengd met Nederlandse patronen. Daarin schuilt de essentie van het werk van Nahar: het samenbrengen en verbinden van verschillende culturen.
De tentoonstelling oogt ruim en licht. De sieraden die worden getoond zijn vervaardigd van materialen als zilver, hout, vlas, porselein, keramiek, goud, katoen en touw. Ze zijn gerelateerd aan Surinaamse rituelen die in korte teksten op de wand worden toegelicht. Nahar maakt sieraden om de drager ervan te beschermen en te ondersteunen. Er worden zowel ringen, als halssieraden, broches en armbanden gepresenteerd.
Pikant is dat de tentoonstelling plaatsvindt in een voormalige herensociëteit. De Arnhemse Heerensociëteit werd opgericht in 1763 en bestaat tot op de dag van vandaag. Sinds 2021 zijn ook vrouwen welkom. De vereniging is in het leven geroepen door mannen die in Indonesië geld hadden verdiend met plantages, of ze hadden er gevochten tegen opstandelingen: mensen die ze onderdrukten en exploiteerden. De middelen waarmee het gebouw is gerealiseerd en de oorspronkelijke gebruikers kunnen dus wel een wasbeurt gebruiken. Zou het geen mooi gebaar zijn als het bestuur van die club zich tenminste liet rondleiden door de expositie.
Geuren zijn niet waarneembaar in de tentoonstelling. In sommige sieraden zitten echter wel kruiden zoals salie of wierook. Wasi’s zijn geurrijk.
Zondag 12 november 2023 vindt er in het Stedelijk Museum Amsterdam een symposium plaats ter gelegenheid van de Françoise van den Bosch Prijs. Nahar geeft daar een toelichting op haar werk en voorts komen thema’s zoals de deconstructie van waarde van ontwerp, ambacht en de Afrikaanse diaspora aan bod. Aanmelden is gratis en kan hier.
Tentoonstelling
2023 – Chequita Nahar, Wasi Sani, Museum Arnhem, Arnhem (Nederland) (5 november 2023 t/m 3 december 2023)
Bibliografie (selectie)
Links
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2023/11/07/wasi-sani/
