##Tekens en ketens was een tentoonstelling waar werk van sieraadontwerpers was te zien. De expositie was gedurende 1993 en 1994 op vier locaties in Nederland te zien.
Ambtsketens en bisschopsringen
Het idee voor de tentoonstelling is ontsproten aan jeugdherinneringen van Threes Moolhuysen-Coenders, initiatiefnemer van de tentoonstelling. Haar vader was burgemeester van Sittard (Nederland) en voor speciale gelegenheden kwam er een bode van het stadhuis bij de familie Coenders thuis met een kist waarin de ambtsketen werd bewaard. Eerst werd het sieraad gepoetst en vervolgens om de hals vader van de vader van Moolhuysen-Coenders gedrapeerd.
Daarnaast was Moolhuysen-Coenders als kind onder de indruk van de bisschop in vol ornaat. Gestoken in mantel met mijter en behangen met kettingen en bisschopsring mocht Moolhuysen-Coenders de man bloemen overhandigen en zijn ring kussen. Moolhuysen-Coenders schrijft haar liefde voor grote sieraden als uitdrukking van macht en waardigheid aan deze vroege herinneringen toe.
Euroburger
Voor de tentoonstelling vroeg Moolhuysen-Coenders kunstenaars uit Nederland, Hongarije, het Verenigd Koninkrijk, België en Duitsland een waardigheidssymbool te vervaardigen voor de Euroburger van nu. De respons was groot en 77 kunstenaars gingen op de uitnodiging in. Bij veel van de ontwerpen voor de tentoonstelling is ook een foedraal ontworpen. Moolhuysen-Coenders trad op als curator. Bij de tentoonstelling is een catalogus verschenen, waarvan het eerste exemplaar gelijktijdig met de opening in Museum van der Togt door Moolhuysen-Coenders werd uitgereikt aan de beeldhouwer Maarten Witte van Leeuwen (1924-1997).
Tekens & Ketens, Kussens & Kisten
Voor de inrichting van de tentoonstelling werd geen vormgever aangetrokken. De verschillende musea zelf verzorgden de presentatie. Bij de tentoonstelling hoorde ook een ander deel, Kussens & Kisten, waar de foedralen van de nieuw ontworpen objecten werden gepresenteerd.
In Museum van der Togt werd de expositie op 10 december 1993 om 20:00 uur geopend door Erik Beenker. Op de uitnodigingskaart staan 5 witte mannen ten voeten uit afgebeeld (waaronder Guus Bakker en Sjarel Ex (1957)) met ieder het sieraad van Esther Knobel om de hals. Op de openingskaart voor de Kunsthal staat -net als op de cover van de catalogus- een haan afgebeeld met het halssieraad van Knobel.
Bijna drie weken na de opening van de expositie in Amstelveen (Nederland), schreef Stan Huygens er in De Telegraaf over. Ook andere Nederlandse kranten zoals NRC Handelsblad, Trouw, het Limburgsch dagblad en de Volkskrant recenseerden de tentoonstelling.
Drietalige catalogus
De bijbehorende drietalige catalogus (Nederlands, Engels, Duits) bevat naast een paar korte inleidende teksten fotografie van Michaël Ferron (1963) en is vormgegeven door Henrik Barends. De publicatie was te koop voor 60 gulden. Sommige sieraden zijn gefotografeerd gedragen door (bekende) mensen. Andere sieraden en objecten staan als zelfstandig object afgebeeld.
Henny Meijer gaat in de catalogus inhoudelijk in op de oorsprong, de vormen en de gebruiken van ridderlijke orden en ordetekens in Nederland.
De tentoonstelling in de Kunsthal te Rotterdam (Nederland) werd geopend door Paul Mertz (1938). In de Kunsthal was naast de sieraden, objecten en foedralen ook een selectie van de foto’s van Michaël Ferron uit de catalogus te zien. Ook in Sittard (Nederland) werden foto’s van Ferron gepresenteerd.
De sieraden in de catalogus zijn alfabetisch op achternaam van de kunstenaar geordend. In de lijst hieronder staat telkens tussen haken achter de naam van de kunstenaar (indien van toepassing) de naam en eventueel de functie van het model dat het teken of de keten draagt.
Tentoongestelde kunstenaars (77)
Gijs Bakker (Fons Elders, hoogleraar)
Peggy Bannenberg (Paul Derrez, galeriehouder)
Paul Beckman (Jos Knipscheer, uitgever)
Eleonoor van Beusekom
Ursula Biskup (Anne Alderlieste, manager; Tine Alderlieste, manager, Robert-Jan; Jan-Carel)
Sylvia Blickman (Michel van Overbeeke, beeldend kunstenaar)
Petra Borgmann (Greta Beins, rechter)
Mecky van den Brink (Esther van Emden, dansleraar)
Martina Czunczeleit (Frans Leijger, coiffeur)
Els Deumens (Anne Campman, studente; Patricia Don, secretaresse)
Ellen Domke (Natalie Meys, styliste)
Petra Eberz (Meret & Maarten Muntinga)
Suzanne Esser (Paul Huf, fotograaf)
Titia Ex (Gerardjan Rijnders, theatermaker)
Liesbeth Fit (Julius Priestman, vrijwilliger)
Eddy Fliers (William Landsdorf, medewerker museumwinkel BvB)
Arianne van der Gaag (Anne Alderlieste, manager; Tine Alderlieste, manager, Robert-Jan, Jan-Carel)
Marianne Grootenboer (Gerry Bär, vroedvrouw)
Jacky Habets (Noah Ferron)
Peter van der Ham
Maria Hanson (Marian Conrads, kunsthistoricus, collectioneur)
Petra Hartman (Threes Moolhuysen-Coenders, design promotor)
Adri Hattink (Ben & David Markx, adviseur)
Maria Hees (Cécile A. Kanteman, mode marketing consultant)
Sjef Hendrickx (Stephan H. White, professional person)
Herman Hermsen (Joep Sterman, hoofddocent/vormgever)
Niko Hoebe (René Coelho, directeur Montevideo/TBA)
Janke IJff (Anne Campman, studente; Patricia Don, secretaresse)
Ursula Issig (Max Natkiel, fotograaf)
Marjorie Jacobs (Erwin Olaf, fotograaf)
Rian de Jong (Esmé Ferron-Davidson, filmproduktieleider)
Beppe Kessler (Gea Dunnink, studente)
Maria van Kesteren (Anne van der Linden-Taverne, filmproducer)
Esther Knobel
Uta Knoop (Guusje ter Riele, medewerker publiciteit BvB)
Daniëlle Koninkx (Drie generaties Rona)
Karin Kortenhorst (Louis Ferron, schrijver)
Birgit Laken (Cécile Moolhuysen, Margot Moolhuysen, docent drama)
Katrin Laville
Annelies de Leede
Nel Linssen (Pandora Tabatabai, dealer modern art)
Evelyn van der Loock (Henrik Barends, grafisch ontwerper)
Katrin Lucas (Hans Coenders, oud-burgemeester)
Ann Maes (Johan Creten, beeldend kunstenaar)
Lous Martin (Maarten van Velzen, restaurateur)
Jan Matthesius (Frans van Lier, journalist)
Marika Meershoek (Daniël Perz, zeezeiler)
Coen Mulder (Jean-Luc Beauperre)
Vladimir Péter (Julia Verés, schoenontwerper)
Ruudt Peters (Gyula, huisdier)
Annelies Planteijdt (Marjan Unger, kunsthistoricus/publicist)
Olga Potters (Liza May Post, verhuizer)
Karin R’hilla (Johan Creten, beeldend kunstenaar)
Gideon Ruig (Michiel Voet, beeldend kunstenaar)
Rineke van Ryt (Noah Ferron)
Lucy Sarneel (Geert Dales, directeur fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst)
Claudia Schäfer (Joop Braakhekke, restaurateur)
Christiane Schneider (Marthe Röling. beeldend kunstenaar)
Thietmar Schorm (Corstiaan de Vries, portrettist)
Viola Schwalm (Theo Moolhuysen, dermatoloog)
Jan Siebers (Stephan H. White, professional person)
Gemma Smeets
Theo Smeets
Marielle van Staalen
Ulrike Sterman (Harry en Michel)
Jenna Tas (Marcel Vroon, meubelmaker/ontwerper; Dorothé Swinkels, docent)
Winnie Teschmacher (Erik Beenker, hoofd publiciteit BvB)
Thea Tolsma (Ans Markus, kunstschilder)
Mia Trompenaars (Flos Mars, conservator)
Albert Verkade (Greg & Gary, Pop-Icons)
Arnout Visser (Paul Mertz, communicatie-adviseur)
Sandra van Vliet
Renate Vollenberg (Mevrouw Teerhuis-Kes)
Richard Walraven (Jan Verschoor, beeldhouwer)
Christina Weskott (Marc Mooij, kunsthistoricus/manager poetry)
Diet Wiegman
Frank van Zwicht
Tentoonstellingen (4)
1993 – Tekens en Ketens, Museum van der Togt, Amstelveen (Nederland) (10 december 1993 t/m 16 januari 1994)
1994 – Tekens en Ketens, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem (Nederland) (29 januari 1994 t/m 14 maart 1994)
1994 – Tekens en Ketens, Het Domein, Sittard (Nederland) (1 april 1994 t/m 15 mei 1994)
1994 – Tekens en Ketens, Kunsthal, Rotterdam (Nederland) (28 mei 1994 t/m 3 juli 1994)
Bibliografie (selectie)
Beenker, E., Besten, L. den, Meijer, H. en Unger, M. (1993) Tekens & Ketens, Signs & Chains, Zeichen & Ketten. Amsterdam: Voetnoot Publishers. ISBN 9071877159
Defesche, P. (16 april 1994) Kunstenaars spelen met waardigheid en macht. Limburgsch dagblad.
Huisman, J. (24 december 1993) Ereteken als symbool van waardigheid. de Volkskrant.
Huygens, S. (30 december 1993) Stan Huygens Journaal, Tekens en Ketens. De Telegraaf.
Straus, C. (8 januari 1994) Al te flauwe grappen, Nieuwe eretekens staan bol van vervelende humor. Trouw.
Vroom, J. (23 december 1993) Hoogwaardige versierselen. NRC Handelsblad.
Links
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2023/06/03/tekens-en-ketens/
