De Bond van Oproerige Edelsmeden (B.O.E.), was een groep van vier edelsmeden en één beeldhouwer die in de zeventiger jaren verandering binnen de sieradenwereld bepleitte in Nederland en ook daarbuiten.
B.O.E. bestond één jaar en is de basis geweest van de latere Vereniging van Edelsmeden en Sieraadontwerpers (VES).
Geschiedenis
B.O.E. werd in september 1973 opgericht door de edelsmeden en sieraadontwerpers Françoise van den Bosch, Karel Niehorster, Onno Boekhoudt, Marion Herbst en de beeldhouwer Berend Peter (1945). B.O.E. bestond slechts één jaar.
De vorm en functie van sieraden veranderde halverwege de zestiger jaren. Sieraden werden niet langer uitsluitend van kostbare materialen (goud, zilver, platina en edelstenen) gemaakt, maar ook van bijvoorbeeld ijzer, aluminium, roestvrij staal en kunststoffen. De presentatie van deze nieuwe sieraden vond niet langer plaats bij juweliers, maar verschoof naar galeries. Zo wisten de Nederlandse pioniers Gijs Bakker en Emmy van Leersum hun sieraden gepresenteerd te krijgen in een Amsterdamse galerie voor beeldende kunst: Art & Project van Riekje Swart.
B.O.E. wilde meer dan dat: erkenning van het sieraad als kunstobject om zo ook hun beroepsgroep onderdeel te laten zijn van de gemeentelijke- en rijksaankopen.
B.O.E. wilde verder niet alleen het eindproduct van de sieraadontwerper laten zien, maar ook de weg ernaartoe. Een gelijksoortig proces voltrok zich ook in de beeldende kunst. In de B.O.E. doos is getracht dat te laten zien. De doos van hout vervaardigd in een oplage van enkele tientallen door Berend Peter bestaat uit vier vakken waarin de andere vier leden van de groep elk een vak hadden waarin zij in zowel tekst (in het Nederlands en het Engels) als andere materialen hun ideeën en visie op het eigentijdse sieraad weergeven. Zo stopte Marion Herbst een doosje schminck-krijtjes in haar vak.
Emmy van Leersum was lid van de aankoopcommissie van de Nederlandse Kunst Stichting (NKS). Deze stichting stelde uit inzendingen een rondreizende tentoonstelling samen. Toen Van Leersum voor de stichting werk van zichzelf aankocht wekte dit de woede van onder anderen Onno Boekhoudt en Marion Herbst. De actie van Van Leersum werd zo één van de katalysatoren achter de oprichting van de B.O.E.-groep.
De bond vond dat iedereen lid moest kunnen worden en daarop volgde al gauw het einde. Tijdens een vergadering bij Berend Peter en Marion Herbst thuis waren er enkele vooraanstaande sieraadontwerpers die een koers wilden bepalen. Dat was juist niet de bedoeling; het was de bond te doen om vrijheid en individualiteit.
Werk in openbare collecties (selectie)
CODA, Apeldoorn (Nederland)
Collectie Françoise van den Bosch (Nederland)
Museum Arnhem, Arnhem (Nederland)
Museum of Fine Arts, Houston (Verenigde Staten)
Rijksmuseum Amsterdam, Amsterdam (Nederland)
Werk in particuliere collecties (selectie)
Paul Derrez & Willem Hoogstede
Helen Drutt (geschonken aan het Museum of Fine Arts, Houston (Verenigde Staten))
Lous Martin (geschonken aan de Collectie Françoise van den Bosch (Nederland))
Marjan Unger & Gerard Unger (geschonken aan het Rijksmuseum Amsterdam (Amsterdam (Nederland)), 2009)
Tentoonstellingen (selectie)
1974 – Amersfoort (Nederland)
1974 – Nijmegen (Nederland)
1974 – Revolt in Jewellery by Five Dutch Artists, Electrum Gallery, Londen (Verenigd Koninkrijk)
2000 – Op de huid, sieraden uit de collectie, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem (Nederland)
2002 – Zonder wrijving geen glans, Centraal Museum, Utrecht (Nederland)
2007 – Ornament as Art: Avant-Garde Jewelry from the Helen Williams Drutt Collection, Museum of Fine Arts, Houston (Verenigde Staten)
2008 – Ornament as Art: Avant-Garde Jewelry from the Helen Williams Drutt Collection, Mint Museum of Craft+Design, Charlotte (Verenigde Staten)
2008 – Ornament as Art: Avant-Garde Jewelry from the Helen Williams Drutt Collection, Renwick Gallery, Washington (Verenigde Staten)
2009 – Ornament as Art: Avant-Garde Jewelry from the Helen Williams Drutt Collection, Tacoma Art Museum (TAM), Tacoma (Washington, Verenigde Staten)
Publicaties
1974 – B.O.E. doos
1974 – NOS film Uit de Kunst
Bibliografie (selectie)
Berend Peter (24 oktober 2021) Hedendaagse sieraden door Berend Peter. hedendaagsesieraden.nl.
Besten, L. den (10 februari 2022) In memoriam: Berend Peter Hogen Esch (1945-2022). hedendaagsesieraden.nl.
Besten, L. den (2011) On Jewellery, A Compendium of international contemporary art jewellery. Stuttgart: ARNOLDSCHE Art Publishers. ISBN 9783897903494
Doornbusch, E. (14 oktober 2021) Eerste jubileum en goed nieuws. hedendaagsesieraden.nl.
Doornbusch, E. (26 mei 2022) Herinneringen aan Berend Peter. hedendaagsesieraden.nl.
Jewels of mind and mentality, Dutch jewelry design 1950-2000 (2000). Rotterdam: 010. ISBN 9064503990
Martens, H. (2000) Op de huid, sieraden uit de collectie. Arnhem: Gemeentemusea Arnhem. ISBN 90-72861-27-2
Multiples heden verleden (1986). Amsterdam: VES. OCLC 36257696
Unger, M. (2004) Het Nederlandse sieraad in de 20ste eeuw. Bussum: THOTH. ISBN 9789068683486
Links
• RKD Artists
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2016/09/24/bond-van-oproerige-edelsmeden/
