Bernard Laméris

Bernard Laméris, Goutte, halssieraad, 1965. Foto Rinus van Schie, zilver
Bernard Laméris, halssieraad. Foto met dank aan Bernard Laméris & Rinus van Schie©

##Bernard Laméris (Hengelo (Nederland), 31 januari 1942) was en is onder meer actief als sieraadontwerper en beeldhouwer. Hij woonde en werkte van 1988 tot en met 2021 op Château Bouquetraud, nabij Franchesse, in het hart van Frankrijk. Samen met zijn echtgenoot Anouck Bouchier de Richaumont heeft hij het bouwwerk gerestaureerd. In 2021 vestigde het paar zich in het zuiden van Frankrijk, nabij de Pyreneeën.

Biografie
Met zijn ouders en zus en broer woonde Laméris in Naarden (Nederland). Zijn moeder was zanger en had een actieve lespraktijk. Zijn vader was technisch geschoold in Delft (Nederland) en gaf les in Eindhoven (Nederland). Als kind was Laméris vaak ziek, waardoor hij vele lessen op school miste. Hij heeft op zes verschillende scholen gezeten. Ook had hij een auto-ongeluk waarbij hij werd geschept. Thuis werd hij door zijn moeder verpleegd. Voordat Laméris werd opgeleid aan de afdeling edelsmeden van de Academie voor Beeldende Kunsten Arnhem te Arnhem (Nederland) (1958-1964), werkte hij als veertienjarige vrijwilliger bij Frans Zwollo jr. (1956-1958), omdat hij nog te jong was om te worden toegelaten op de academie. Hij woonde toen ook bij Zwollo.

In die jaren werkte de jonge Laméris voor Zwollo onder meer aan het avondmaalzilver voor de Goede Herder kerk in Oosterbeek (Nederland) van de hand van de architect Frits Eschauzier (1889-1957), dat tot stand kwam tussen 1956 en 1959.

Eigenlijk wilde Laméris aan de afdeling beeldhouwen van de academie studeren, maar dat mocht niet van zijn ouders, zodoende werd het de afdeling edelsmeden: dan kon hij reparatiewerk voor juweliers gaan doen. Maar het liep anders. Op de academie in Arnhem (Nederland) kreeg Laméris les van onder anderen Henk Peeters en Franck Ligtelijn. Studiegenoten waren onder anderen Herman Brood, Marc Brusse, Jan Cremer, Pierre Courbois, Paul Damsté, Geurt van Dijk, Johnny van Doorn, Marten Hendriks en Klaas Gubbels. Hieruit ontstonden verschillende levenslange vriendschappen. Laméris deed eindexamen in juli 1964. Hij woonde die tijd in Velp (Nederland).

Op 10 maart 1965 werd het meesterteken van Laméris afgegeven in Arnhem (Nederland). Vanuit Parijs (Frankrijk) verwierf hij er een in 2006.

Na zijn opleiding woonde en werkte Laméris in de gemeente Rheden (Nederland). De gemeente kocht verschillende werken van hem aan. Zo bezit de gemeente onder meer etsen, een bronzen sculptuur en sieraden van zijn hand. De sieraden zijn in bruikleen gegeven aan het Kostuummuseum, dat later is opgegaan in het Gemeentemuseum Den Haag. Ook woonde en werkte Laméris een tijd lang in een boerenarbeiderswoning bij een boerderij die bij kasteel Middachten te De Steeg (Nederland) hoorde. Ook kunstenaar Marten Hendriks (1941) leefde daar.

In de eerste helft van de jaren zestig woonde Laméris enige tijd in een oude boerderij van de voormalige bank Raiffeisen aan Dorpsweg 82 in Spankeren (Nederland). Hij had er een bronsgieterij waar hij naast eigen werk (geen sieraden) ook objecten voor anderen goot. Hij vervaardigde er onder meer de trofee voor Arnhemse meisjes. Zijn eerste vrouw raakte ernstig ziek en Laméris heeft haar een paar jaar lang verzorgd en verpleegd. Zijn werk kwam daardoor op een laag pitje te staan. Hij had geen inkomen, kreeg geen bijstand en kon geen gebruik maken van de BKR. Zijn collectie sieraden werd daarom op een gegeven moment in beslag genomen.

Aan het begin van zijn carrière is Laméris drie jaar lang docent geweest aan Academie Minerva in Groningen (Nederland) (1971-1974). Volgens zijn werkgever had hij de geesten in verwarring gebracht en kon hij om die reden niet aanblijven. Het was zijn enige dienstverband ooit. Laméris gaf ook privélessen. Zo heeft hij een paar jaar lang les gegeven aan Lous Martin.

Begin zeventiger jaren verhuisde Laméris met zijn tweede vrouw Anouck naar Frankrijk, waar hij tot op de dag van vandaag woont en werkt. Aanvankelijk streek hij met zijn gezin neer in een middeleeuwse pastorie in Zuid-Frankrijk en leidde er een hippiebestaan. Onderhoud van het gebouw nam veel tijd in beslag, waardoor hij weinig toe kwam aan het ontwerpen en vervaardigen van sieraden.

In zijn sieraden speelt Laméris met bolle en holle vormen. Licht, schaduw en glans spelen een rol, alsook het contrast tussen open en gesloten. Laméris ontwerpt vaak sieraden met ritmische herhalingen en (soms onzichtbare) schakels. Sieraden van Laméris komen op experimentele wijze tot stand. Hij maakt doorgaans geen schetsen vooraf. Zijn werk werd als een van de eerste sieraadontwerpers aangekocht door het rijk.

Als beeldhouwer vervaardigde Laméris begin zeventiger jaren onder meer een sculptuur in de vorm van een stoel geïnspireerd op het verhaal over paus Johanna. Hij maakte diverse varianten: van hout en van brons en in verschillende formaten.

Laméris wordt gerekend tot de Arnhemse School. Zijn eigenzinnigheid weerhield hem ervan zich aan te sluiten bij een vereniging als de VES. Laméris bewondert het werk van Jean Després (1889-1980) en is geïnspireerd door de sieraden van Alicia Penalba (1913-1982).

Aan het Museum of Fine Arts in Houston (Verenigde Staten) gaf Laméris in 2007 naar aanleiding van de tentoonstelling Ornament as Art twee paar oorsieraden. Het Musée des Arts Décoratifs in Parijs (Frankrijk) schonk hij een armband van zijn hand en een serie tekeningen.

Uit zijn eerste huwelijk heeft Laméris een dochter Penelope; zij runt een stoeterij in de buurt van Vichy (Frankrijk). Met zijn tweede echtgenoot Anouck heeft hij een dochter Gigi (kunstenaar) en zoon Xavier (architect). Laméris is ook actief als verzamelaar. Hij bezit werk van collegakunstenaars en vrienden als Paul Damsté, Geurt van Dijk en Jacqueline de Jong, maar ook verzamelt en verzamelde hij onder meer auto’s, koffergrammofoons, ingekleurde foto’s op barietpapier, barometers en radio’s.

Sieraden van Laméris werden gepresenteerd door onder meer Galerie Lalique, Galerie Nouvelles Images, Galerie Swart en Marie Zisswiller.

Werk in openbare collecties (selectie)
Dallas Museum of Art, Dallas (Verenigde Staten)
Design Museum Den Bosch, Den Bosch (Nederland)
Gemeente Rheden (Nederland)
Gemeentemuseum Den Haag, Den Haag (Nederland)
Musée des Arts Décoratifs, Parijs (Frankrijk)
Museum Arnhem, Arnhem (Nederland)
Museum of Fine Arts, Houston (Texas, Verenigde Staten) (2009.1700.A; 2009.1700.B; 2009.1701.A; 2009.1701.B)
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Amersfoort (Nederland)

Werk in particuliere collecties (selectie)
Prinses Beatrix
Jurriaan van den Berg
Catherine Deneuve
Esther Doornbusch
Helen Drutt
Adam Roskam

Tentoonstellingen (selectie)
1963 – Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem (Nederland)
1964 – Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam (Nederland)
1965 – Gemeentehuis Rheden, Rheden (Nederland)
1965 – De nieuwe figuratie, Gelders Kunstcentrum EPOK, Velp (Nederland) (21 augustus 1965 t/m 26 september 1965)
1965 – Kasteel Middachten, De Steeg (Nederland)
1966 – Amsterdam (Nederland)
1966 – Zürich (Zwitserland)
1967 – Galerie De Klosbeugel, Den Bosch (Nederland)
1967 – Londen (Verenigd Koninkrijk)
1967 – Sheffield (Verenigd Koninkrijk)
1967 – Wereldtentoonstelling, Montréal (Canada)
1968 – 10 Goldschmiede aus Holland, Galerie Lalique, West-Berlijn (West-Duitsland) (13 september 1968 t/m 12 oktober 1968)
1968 – Galerie De Klosbeugel, Den Bosch (Nederland) (25 mei 1968 t/m 10 juni 1968)
1968 – Galerie Het Kapelhuis, Amersfoort (Nederland)
1968 – Galerie Lalique, West-Berlijn (West-Duitsland)
1968 – Galerie Nouvelles Images, Den Haag (Nederland)
1968 – Galerie Swart, Amsterdam (Nederland)
1968 – Institut Néerlandais, Parijs (Frankrijk) (reizende tentoonstelling)
1968 – Jablonec ’68, Muzeum skla a bižuterie, Jablonec nad Nisou (Tsjechoslowakije)
1968 – Kunstkring, Rotterdam (Nederland)
1969 – Draagbare Objecten, Haags Gemeentemuseum, Den Haag (Nederland) (12 juni 1969 t/m 6 juli 1969)
1969 – Draagbare Objecten, Museum Boymans-van Beuningen, Rotterdam (Nederland) (12 juli 1969 t/m 10 augustus 1969)
1969 – Galerie Het Kapelhuis, Amersfoort (Nederland)
1969 – Objects to wear by five Dutch Jewelry Designers, Van Abbemuseum, Eindhoven (Nederland)
1975 – Kasteel Middachten, De Steeg (Nederland)
1975 – Sieraden (reizende tentoonstelling, 24 locaties in Nederland)
1976 – Bergen op Zoom (Nederland)
1976 – Brunssum (Nederland)
1976 – Ede (Nederland)
1976 – Emmeloord (Nederland)
1976 – Wijchen (Nederland)
1977 – Breda (Nederland)
1978 – Béziers (Frankrijk)
1978 – Castres (Frankrijk)
1979 – Toulouse (Frankrijk)
1985 – Singer Museum, Laren (Nederland)
1994 – Attendus… Inattendus, Marie Zisswiller, Parijs (Frankrijk) (1 december 1994 t/m 31 december 1994)
1995 – Salon des Bataves, Institut Néerlandais, Parijs (Frankrijk)
1996 – Précieux Bijoux, Marie Zisswiller, Parijs (Frankrijk) (3 december 1996 t/m 28 december 1996)
1999 – 6e Biennale européenne de sculpture Paris, Jardin des Plantes, Parijs (Frankrijk)
2000 – Op de huid, sieraden uit de collectie, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem (Nederland)
2002 – Zonder wrijving geen glans, Centraal Museum, Utrecht (Nederland)
2004 – Hoogtepunten van het Nederlandse moderne sieraad, De Nederlandsche Bank, Amsterdam (Nederland)
2006 – Bernard de Laméris, Cité de l’Or, Saint Amand-Montrond (Frankrijk) (3 juni 2006 t/m 26 juni 2006)
2006 – Bernard Laméris, Frides Laméris, Amsterdam (Nederland) (18 november 2006 t/m 26 november 2006)
2008 – Een Overzicht, Geurt van Dijk grafiek, Bernard Laméris sieraden, Gemeentehuis De Steeg, De Steeg (Nederland) (10 maart 2008 t/m 9 mei 2008)
2009 – 50 Jaar Rabo/Burgemeester de Bruinprijs, De Alliantie, Velp (Nederland)
2011 – Say Hello, Wave Goodbye, Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch, Den Bosch (Nederland) (29 oktober 2011 t/m 15 januari 2012)
2018 – Rijkdom – Sieraden van het Rijk, CODA, Apeldoorn (Nederland)

Prijzen (selectie)
1965 – Burgemeester de Bruinprijs
1965 – Cultuurprijs Rheden (Nederland)
1968 – Schmuckpreise, Jablonec nad Nisou (Tsjechoslowakije), eerste prijs goud
1974 – Buys van Hultenprijs (voor jonge beeldhouwers)

Opdrachten (selectie)
1966 – Bruch Korodi, Zürich (Zwitserland)
1966 – Broches van goud (30 gram elk) voor de Raiffeisen bank, Dieren (Nederland)
1970 – Herinneringsplaquette, Driel (Nederland)
1970 – Sculptuur, Tiel (Nederland)
1977 – Sculptuur, Rheden (Nederland)
1982 – Wandsculptuur, La Salvetat sur Agout (Frankrijk)
1992 – Broche voor Koningin Beatrix (Nederland)
1997 – Sculptuur, Zelhem (Nederland)
2005 – Sculptuur, Brussel (België)

Bibliografie (selectie)
Beks, M. (1986) Bernard Laméris, zachte wenken/Bernard Laméris, des signes discrets. OCLC 921100002
Beks, M. (1976) transit translation transformation. Beuningen: Brummense Uitgeverij. OCLC 950256999
Brand, J. en Heijerman, H. (1999) Burgemeester de bruinprijs. Rheden: De Alliantie, Rhedense stichting voor kunst en cultuur. OCLC 67556817
Doornbusch, E. (31 oktober 2020) Château Bouquetraud, bewoners en gasten. hedendaagsesieraden.nl.
Gaillot, C. (1999) 5e Biennale européenne de sculpture Paris. Parijs: Ministère de la culture. OCLC 490957711
Hölscher, P., Matějovičová, P., Mezerová, J., Nollert, A. en Nováková, A., (2018) Jablonec ’68 : erstes Gipfeltreffen der Schmuckkünstler aus Ost und West. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897905191
Martens, H. (2000) Op de huid, sieraden uit de collectie. Arnhem: Gemeentemusea Arnhem. ISBN 90-72861-27-2
Menkman, L. en Unger, M. (2008) Bernard Laméris. Rheden: De Alliantie, Rhedense stichting voor Kunst en Cultuur. OCLC 698445056
Rempt, J. (zomer 1970) Steeling the Show: Modern Dutch Jewellery A Report in Photographs by Rien Bazen / George van Herwaarde / Siets Legerstee / Albert Roosenburg / Rinus van Schie / With Text by Jetteke Rempt. Delta, a review of arts life and thought in the Netherlands. OCLC 471766055
Stevens, D. (2007) Bohemien in de Bourbonnais. Leven in Frankrijk.
Unger, M. (2004) Het Nederlandse sieraad in de 20ste eeuw. Bussum: THOTH. ISBN 9789068683486
Vegter, S. (2011) Het bezit: Over de kunstcollectie van de gemeente Rheden. Dieren: De Alliantie, Rhedense Stichting voor Kunst en Cultuur. ISBN 9081183907
Vries, A. de (2018) Marten Hendriks Leven. Den Haag: Uitgeverij De Zwaluw. ISBN 9077794158
Wijers, L. (17 mei 1969) Nederlandse sieraden op weg naar de U.S.A. Algemeen Handelsblad.

Links
RKD Artists
Wikidata

Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.

Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2019/05/31/bernard-lameris/ ‎

Geef een reactie