James Frederick Woell (Evergreen Park (Verenigde Staten), 4 februari 1934 – Deer Isle (Verenigde Staten), 2 april 2015) was actief als sieraadontwerper en beeldhouwer.
Biografie
Van 1952 tot en met 1955 werd Woell opgeleid aan Park College te Parkvill (Verenigde Staten) tot econoom. Hij zette zijn studie voort aan University of Illinois te Urbana (Verenigde Staten), waar hij les kreeg van onder anderen de keramist Donald Frith (1924-2021) en de metaalbewerker Robert von Neumann (1888-1976). De laatste had een beslissende invloed op het verloop van het leven van Woell. Daarna studeerde hij grafiek en metalen aan de University of Wisconsin te Madison (Verenigde Staten (1960-1962). Hij kreeg er les van de sociaal geëngageerde Art Vierthaler, die vertelde over de kwalijke praktijken rond het delven van diamant. Het zorgde ervoor dat Woell nooit meer een diamant in zijn werk heeft gebruikt. Ook moedigde Vierthaler studenten aan te experimenteren met uiteenlopende materialen. Ten slotte studeerde Woell beeldhouwkunst aan de Cranbrook Academy of Art te Bloomfield Hills (Verenigde Staten) (1967-1969).
Na zijn afstuderen in 1962 had Woell eerst een baan als leraar, maar in september 1964 gaf hij er de brui aan om zich in een afgelegen landelijk onderkomen van vrienden aan Lake Michigan te wijden aan sieraden maken en lezen. Zoals vele anderen in die tijd wilde hij een spiritueel, simpel en zelfvoorzienend leven leiden in de natuur.
Na een paar maanden echter moest Woell deze persoonlijke ontdekkingsreis al staken vanwege hoge reparatiekosten aan zijn Volkswagenbus. Hij belandde in Champaign-Urbana en ging aan het werk in het atelier van de beeldhouwer Frank Gallo (1933).
Toen Woell in 1965 langs galeries in New York (Verenigde Staten) ging met zijn in zilver gegoten sieraden werd hij telkens afgewezen. Zijn werk zou niet verkopen, zo werd hem te verstaan gegeven. Scandinavische sieraden van zilver waren populair en misschien dat Woell een kans zou maken op commercieel succes als hij goud zou gaan toepassen, zo werd hem telkenmale gesuggereerd.
In New York (Verenigde Staten) bezocht Woell in diezelfde tijd ook de tentoonstelling The Art of Personal Adornment in het Museum of Contemporary Crafts. Hij maakte er kennis met de sieraden van Tamara Karla Surendorf en was er diep van onder de indruk. Haar sieraden brachten Woell er toe ook gebruik te gaan maken van junk materials. Kunstenaar Kathleen Kriegman (1940) trouwde met Woell in 1966. Later huwde Woell de kunstenaar Patricia Wheeler (1945).
Als een van de eersten in de Verenigde Staten maakte Woell al in de zestiger jaren gebruik van voorwerpen uit de Amerikaanse volkscultuur in zijn sieraden. Zo vervaardigde hij onder meer assemblages van gevonden voorwerpen zonder intrinsieke waarde. Mede daarom werd zijn werk wel afgedaan met bewoordingen als junk-jewelry of anti-jewelry. Zo heeft Woell onder meer oud hout, scherven, postzegels, glas, foto’s (portretten van bijvoorbeeld Martin Luther King en de Kennedy’s) gevonden voorwerpen, koper, messing en nietjes gebruikt. Vaak hield Woell zijn sieraden in een vlam om ze een verweerde oude uitstraling te geven. Het gebruik van gevonden voorwerpen en waardeloze materialen inspireerde collega’s als Betsy King, Judy Onofrio en Kim Overstreet & Robin Kranitzky.
Vaak nam Woell met zijn sieraden stelling tegen de consumptiemaatschappij en tegen oorlog. Zo sprak hij zich uit tegen de gangbare behandeling van de oorspronkelijke Noord-Amerikanen en de verwoesting van het milieu. Hij verwees met zijn sieraden naar de politieke moorden die plaatsvonden in de zestiger jaren met portretten van de slachtoffers en kogelhulzen. Met bestaande regels brak Woell graag. Het menselijk lichaam zag hij als een tentoonstellingsruimte voor sieraden. Dat sieraden in een la belanden wanneer ze niet worden gedragen was Woell een doorn in het oog. Hij wilde de objecten ook als zelfstandig kunstwerk laten functioneren en creëerde daarom speciale objecten waarin het sieraad kon worden bewaard en getoond.
Woell was ook actief als docent aan verschillende universiteiten. Daar stimuleerde hij zijn studenten te experimenteren en ontdekkingen te doen. Toen hij in de jaren zestig Eleanor H. Moty ontmoette in het atelier van Robert von Neumann aan University of Illinois in Urbana-Champaign (Verenigde Staten) ontstond er een levenslange vriendschap. Woell was gehuwd met de kunstenaar Patricia Wheeler. Zij schonk het Metal Museum een broche van de hand van Eleanor H. Moty uit de nalatenschap van Woell.
Op 29 maart 2018 is de documentaire van de hand van Richard Kane en Robert Shetterly over het leven van Woell: J. Fred Woell, An American Vision in première gegaan in het Museum of Arts and Design (MAD) in New York. Op vimeo is een trailer te zien.
Sieraden van Woell werden en worden gepresenteerd door onder meer Helen Drutt Gallery en Mobilia Gallery.
Werk in openbare collecties (selectie)
Design Museum Den Bosch, Den Bosch (Nederland)
Fuller Craft Museum, Brockton (Verenigde Staten)
Hermitage, Sint-Petersburg (Rusland)
Los Angeles County Museum of Art (LACMA), Los Angeles (Verenigde Staten)
Metal Museum, Memphis (Verenigde Staten)
Museum of Arts and Design (MAD), New York (Verenigde Staten)
Museum of Fine Arts, Houston, Houston (Verenigde Staten)
Renwick Gallery, Washington (Verenigde Staten)
University of Wisconsin (Verenigde Staten)
Werk in particuliere collecties (selectie)
Olga de Amaral
Lois Boardman
Heidi & Karl Bollmann
Helen Drutt
Chris Ramsay
Tentoonstellingen (selectie)
1967 – Jewelry by J. Fred Woell, Museum of Contemporary Crafts, New York (Verenigde Staten)
1969 – Objects: USA, National Collection of Fine Arts, Smithsonian Institution, Washington D.C. (Verenigde Staten) (gecureerd door Lee Nordness en Paul J. Smith) (reizende tentoonstelling)
1970 – Goldsmith ’70, Minnesota Museum of Art, St. Paul (Verenigde Staten) (maart 1970 t/m 1970)
1974 – Inaugural exhibition, Helen Drutt Gallery, Philadelphia (Pennsylvania, Verenigde Staten) (22 februari 1974 t/m 1974)
1975 – Symbolism and Imagery, Central Washington University, Ellensburg (Washington, Verenigde Staten)
1976 – Jewelers USA, California State University, Fullerton (Verenigde Staten)
1990 – American Dreams, American Extremes, Artefacto 3, Lissabon (Portugal)
1990 – American Dreams, American Extremes, Museum Het Kruithuis, Den Bosch (Nederland) (28 april 1990 t/m 17 juni 1990)
1990 – American Dreams, American Extremes, Provinciaal Museum voor Moderne Kunst, Oostende (België) (7 juli 1990 t/m 27 augustus 1990)
1990 – American Dreams, American Extremes, The Artists Foundation, Boston (Massachusetts, Verenigde Staten)
1993 – Contemporary Jewelry 1964-1993, Selected Works, Helen Williams Drutt Collection, The Arkansas Art Center, Little Rock (Arkansas, Verenigde Staten)
1994 – A Moveable Feast 1964-1993, Galerie Marzee, Nijmegen (Nederland)
1994 – A Moveable Feast: Helen Williams Drutt Collection 1964-1993, Provinciaal Museum voor Moderne Kunst, Oostende (België)
1994 – A Moveable Feast: Helen Williams Drutt Collection 1964-1993, Stedelijk Museum, Amsterdam (Nederland) (1994 t/m 8 januari 1995)
1994 – Brilliant Stories: American Narrative Jewelry, Charles and Emma Frye Museum of Art, Seattle (Verenigde Staten)
1994 – Schmuck unserer Zeit 1964-1993, Sammlung Helen Williams Drutt, Museum Bellerive, Zürich (Zwitserland) (10 februari 1994 t/m 1 mei 1994)
2000 – Oh My Dear! Amerikaanse sieraden uit de collectie van Museum Het Kruithuis, Museum Het Kruithuis, Den Bosch (Nederland)
2007 – Ornament as Art: Avant-Garde Jewelry from the Helen Williams Drutt Collection, Museum of Fine Arts, Houston, Houston (Verenigde Staten)
2008 – Ornament as Art: Avant-Garde Jewelry from the Helen Williams Drutt Collection, Mint Museum of Craft+Design, Charlotte (Verenigde Staten)
2008 – Ornament as Art: Avant-Garde Jewelry from the Helen Williams Drutt Collection, Renwick Gallery, Washington (Verenigde Staten)
2009 – Ornament as Art: Avant-Garde Jewelry from the Helen Williams Drutt Collection, Tacoma Art Museum (TAM), Tacoma (Washington (Verenigde Staten))
2014 – Gifts from America: 1948-2013, Hermitage, Sint-Petersburg (Rusland)
2014 – Multiple Exposures, Jewelry and Photography, Museum of Arts and Design (MAD), New York (Verenigde Staten)
2015 – J. Fred Woell: Art is an Accident, Metal Museum, Memphis (Verenigde Staten)
2015 – Jewellery 1970-2015, Österreichisches Museum für angewandte Kunst (MAK), Wenen (Oostenrijk)
2016 – Beyond bling, contemporary jewelry from the Lois Boardman Collection, Los Angeles County Museum of Art (LACMA), Los Angeles (Verenigde Staten)
2017 – Die Sammlung Bollmann – Schmuck von 1970-2015, Deutsches Goldschmiedehaus, Hanau (Duitsland)
2020 – 45 Stories in Jewelry: 1947 to Now, Museum of Arts and Design (MAD), New York (Verenigde Staten) (14 februari 2020 t/m 24 januari 2021)
Opdrachten (selectie)
1999 – Schmuck zur Jahrtausendwende (een sieraad voor Heidi Bollmann in opdracht van Karl Bollmann)
Prijzen (selectie)
2012 – Lifetime Achievement Award van de Society of North American Goldsmiths (SNAG)
Bibliografie (selectie)
Barten, S., Dormer, P. en Drutt, H., (1994) Schmuck unserer Zeit 1964-1993, Sammlung Helen Williams Drutt. Zürich: Museum Bellerive. OCLC 216920614
Chambers Mills, R., Drutt, H., Gopnik, B., Lignel, B., en Tigerman, B. (2016) Beyond bling, contemporary jewelry from the Lois Boardman Collection. München: Prestel. ISBN 9783791355627
Cummins, S., Skinner, D. en Strauss, C. (2020) In Flux: American Jewelry and the Counterculture. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 3897905973
Doornbusch, E. (19 januari 2021) In Flux: Is er iets veranderd in de Verenigde Staten? SieradenMuze.
Dunas, M. (1988) Funk Art Jewelry. Metalsmith. OCLC 1179334817
Gifford, B. (2020) Jewelry Stories: Highlights from the Collection 1947-2019. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897906020
Moty, E. (13 april 2015) In Memory of J. Fred Woell. Art Jewelry Forum.
Schmuttermeier, E. en Thun-Hohenstein, C. (2015) Schmuck 1970-2015, Sammlung Bollmann. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN
9783897904286
Joris, Y. en Staal, G. (1990) American Dreams American Extremes. Den Bosch: Museum het Kruithuis. ISBN 9065384715
Links
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2017/07/25/j-fred-woell/
