Door Toos Groen
In april 1912 trouwt lerares fraaie handwerken Toos ten Bloemendal in Utrecht bij volmacht (“met de handschoen”) met Jacob Grit. Ze hebben elkaar maar een keer ontmoet, toen hij tijdens zijn verlof haar ouders de groeten kwam doen van een bekende. Ze zijn gaan corresponderen en na enige tijd heeft hij haar vader om haar hand gevraagd. Jacob is adjudant onderofficier bij het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger en gelegerd in Kota Radja in Sumatra. Direct na het huwelijk scheept Toos zich in op de SS Kawi van Stoomvaart Maatschappij Nederland, voor de lange zeereis naar Nederlands-Indië waar Jacob op haar wacht.
Jacob en Toos gaan wonen binnen het kazerneterrein in Kota Radja. Jacob wordt ingezet bij de onderwerping van het sultanaat Atjeh aan het koloniaal gezag. Niet lang nadat hun zoon Jan is geboren zit de uitzending erop en gaan zij terug naar Nederland. Daar wordt in 1915 Elsje geboren, mijn moeder. Omdat zij goede herinneringen hebben aan hun tropentijd, besluiten Jacob en Toos als Elsje vijf jaar is, opnieuw voor het KNIL naar Nederlands-Indië te gaan.
Elsje heeft het in Indië erg naar haar zin, in een groot huis met een galerij op het Oranjeplein in Batavia. Ze geniet van het buitenleven, ravotten met andere kinderen, het heerlijke eten. Ze is dan ook erg verdrietig als het verblijf na vijf jaar afloopt en ze weer inschepen voor de reis naar het kikkerland. Een van de havens waar het schip aanlegt is Colombo, daar gaan ze even van boord om te pierewaaien. Ook in die tijd werd in Ceylon al gehandeld in edelstenen en sieraden, en Toos laat zich verleiden om als troost voor Elsje een armbandje te kopen. Het is van rood goud met zeven blauwe maanstenen, en past perfect om haar smalle kinderpolsje.
In 1947 kom ik ter wereld. Toos is trots als een pauw als zij hoort dat haar kleindochter naar haar wordt vernoemd. Als ik twaalf word, krijg ik de armband met de maanstenen cadeau, met het verhaal van de herkomst.
Ik heb de armband nooit gedragen omdat hij voor mijn grote handen veel te fijn is, maar wegdoen – nee, daarvoor is de herinnering te speciaal.
Bibliografie
Doornbusch, E. (14 oktober 2021) Eerste jubileum en goed nieuws. hedendaagsesieraden.nl.
Doornbusch, E. (5 november 2021) Overzicht gastcolumns eerste jubileum 2021. hedendaagsesieraden.nl.
Links
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2021/10/22/mijn-armbandje-met-de-maanstenen/
Vanochtend heb ik het mooie verhaal van Toos gelezen over het maansteenarmbandje. Ik ben een paar dagen bij mijn zus in Duitsland en bij de koffie zegt ze, ik heb iets voor je gevonden op de vlooienmarkt en laat me een identieke kopie van het maansteenarmbandje zien. Rara…. hoe kan zoiets?
Wat bijzonder Paula! Ik hoop dat het exemplaar van je zus een goede bestemming krijgt.