Philippe Wolfers (Brussel (België), 16 april 1858 – Brussel (België), 13 december 1929) was onder meer actief als sieraadontwerper, medailleur, goudsmid, glaskunstenaar en artistiek directeur.
Biografie
Wolfers’ vader Louis (1820-1892, ook bekend onder de bijnaam Louis XV Wolfers, vanwege zijn specialisme in neostijlen), vestigde zich in 1847 vanuit Minden-Lübbecke (Duitsland) in Brussel (België), waar hij in 1850 een atelier voor klein zilverwerk startte. De firma leverde als groothandel aan onder anderen Bonebakker (Amsterdam), Cartier (Parijs) en Goldschmidt (Keulen (Duitsland)). Philippe Wolfers, zijn zoon, bezocht deze en andere afnemers een paar keer per jaar. Zo reisde hij per trein langs potentiële opdrachtgevers door Europa. Tijdens die lange reizen maakte hij ontwerpen voor nieuwe stukken.
Samen met zijn vader bezocht Wolfers in 1873 de Wereldtentoonstelling in Wenen (Oostenrijk), waar vele objecten uit Japan werden gepresenteerd. Wolfers raakte daardoor geïnspireerd. Hij genoot zijn opleiding aan de Académie des Beaux-Arts in Brussel (België) (1873-1877), waar hij les had van onder anderen Isidore de Rudder. De zaak van Louis Wolfers groeide gestaag en zijn drie zoons gingen er één voor één ook aan de slag. Philippe ging in 1875 als eerste van de drie zoons van start in de werkplaats van het bedrijf.
Wolfers ontwierp sieraden en zilveren voorwerpen in neorococo-stijl rond 1880. Vanaf 1882 worden Japanse invloeden zichtbaar.
Tijdens één van zijn reizen door Europa had Wolfers Sophie Willstädter (1864-1946) -dochter van een klant uit Mannheim (Duitsland)- leren kennen. Met haar trouwde hij in 1885. Het fortuin van zijn echtgenoot werd gedeeltelijk in de zaak gestoken. Kort nadat Philippe zich in de zaak van zijn vader Louis had ingekocht werd een eerste winkel geopend in de Brusselse Koninginnegalerij.
Philippe Wolfers associeerde zich in 1885 met de zaak van zijn vader, die toen verder ging onder de naam Louis Wolfers Père et Fils. Zijn broers volgden in 1890 (Max) en 1897 (Robert), toen ook hun neef Albert vennoot werd. Vanaf dat moment werd het bedrijf voortgezet onder de naam Wolfers Frères.
In 1890 verhuisde de zaak naar de hoek van de Bergstraat en de Loksumstraat, waar verschillende uitbreidingen van het pand volgden. Vanwege de aanleg van spoorwegen werd het pand op zeker moment onteigend. In deze tijd werkte Wolfers als één van de eersten met ivoor (door horrorkoning Leopold II geïmporteerd uit Congo) en maakte hij zich in Parijs de techniek van het vensteremail eigen bij Louis Houillon. Toen Louis Wolfers in 1892 overleed werd Philippe artistiek directeur.
Op de Wereldtentoonstellingen in Antwerpen (België) (1894) en Brussel (België) (1897) maakte Wolfers indruk met zijn objecten van ivoor. In 1897 besloot hij zich exclusief toe te leggen op het ontwerpen van sieraden. De mallen die Wolfers gebruikte zijn vernietigd om te voorkomen dat er kopieën konden worden gemaakt.
Naar Amerikaans voorbeeld werden de taken in het familiebedrijf verdeeld: Philippe werd artistiek directeur, Max onderhield de handelscontacten, Robert beheerde het machinepark en Albert was verantwoordelijk voor de financiën. De firma heeft tot 1974 bestaan en werd toen overgenomen door Chaumet.
Tussen 1894 en 1905 legde Wolfers circa 200 ontwerpen vast in een schrift: Catalogue des Exemplaires Uniques. Dit document betreft vooral sieraden, maar ook vazen van kristal en objecten van zilver. Tussen 1897 en 1905 realiseerde Wolfers ruim 100 sieraden.
Voor zijn echtgenoot vervaardigde Wolfers in 1899 de hanger Cygne et Serpents. Op een geschilderd portret van de hand van Firmin Baes (1874-1943) draagt zijn huwelijkspartner dit stuk.
Rond 1900 werden filialen van Wolfers et Frères geopend in Antwerpen (België), Boedapest (Oostenrijk-Hongarije), Düsseldorf (Duitsland), Gent (België), Londen (Verenigd Koninkrijk), Luik (België) en Parijs (Frankrijk). In 1905 waren circa 200 mensen werkzaam voor het bedrijf. Vanaf 1908 maakt Wolfers alleen nog objecten van brons, ivoor en marmer.
Inspiratie putte Wolfers uit de natuur, Oosterse kunst en de Renaissance. Voorbeelden haalde hij uit onder anderen zijn eigen tuinen: die van zijn huis aan de Square Marie-Louise (Brussel (België)) en na 1899 bij zijn door de architect Paul Hankar (1859-1901) gebouwde huis in Ter Hulpen (België) met tuin in Japanse stijl.
Nadat in 1909 de opdracht aan Victor Horta werd verstrekt opende op 4 november 1912 op feestelijke wijze de nieuwe winkel van Wolfers Frères aan de Arenbergstraat in Brussel (België). Het interieur was uitgevoerd in Cubaans mahonie. In 1973 werd het interieur ontmanteld en overgebracht naar de Musea voor Kunst en Geschiedenis, waar het goeddeels verdween in de depots. In november 2017 werd het gereconstrueerde interieur in het Brusselse Jubelparkmuseum opnieuw aan het publiek gepresenteerd. Ook de entree van het oorspronkelijke pand maakt deel uit van de opstelling.
Wolfers was net als enkele andere van zijn familieleden lid van de vrijmetselarij. Al in zijn eigen tijd waren de luxegoederen van Wolfers exorbitant hoog geprijsd.
Marcel Wolfers die actief was als beeldhouwer en lakkunstenaar (1886-1976) is de zoon van Philippe. De Koning Boudewijnstichting kocht in 2017 een deel van de nalatenschap van Wolfers Frères. De aankoop betreft hoogtepunten op het gebied van onder anderen sieraden, tekeningen, foto’s, schilderijen en vazen.
Sieraden van Wolfers worden aangeboden door onder meer Epoque Fine Jewels en Tadema Gallery.
Werk in openbare collecties (selectie)
Hessisches Landesmuseum Darmstadt, Darmstadt (Duitsland)
Jubelparkmuseum, Brussel (België)
Österreichisches Museum für angewandte Kunst (MAK), Wenen (Oostenrijk)
Rijksmuseum Amsterdam, Amsterdam (Nederland)
Schmuckmuseum Pforzheim, Pforzheim (Duitsland)
Victoria and Albert Museum, Londen (Verenigd Koninkrijk)
Werk in particuliere collecties (selectie)
M. Feldheim
L. Wittamer-de Camps
Tentoonstellingen (selectie)
1894 – Wereldtentoonstelling, Antwerpen (België)
1897 – Wereldtentoonstelling, Brussel (België)
1925 – Wereldtentoonstelling, Parijs (Frankrijk)
1961 – International Exhibition of Modern Jewelry, 1890-1961, Worshipful Company of Goldsmiths, Londen (Verenigd Koninkrijk) (26 oktober 1961 t/m 2 december 1961)
1973 – Gioielli di artisti belgi dal 1900 al 1973, Museo Poldo Pezzoli, Milaan (Italië)
2017 – Horta & Wolfers, Heropening van de juwelierszaak Wolfers Frères, 1912, Jubelparkmuseum, Brussel (België)
2020 – The Jeweller’s Art – Revolutionaire juwelen uit de jaren 1960 & 1970, DIVA, Antwerpen (België) (30 oktober 2020 t/m 14 maart 2021)
Bibliografie (selectie)
Adriaenssens, W. en Steel, R. (2006) De Wolfers dynastie, van Art Nouveau tot Art Deco. Antwerpen: Petraco-Pandora. ISBN 9053252762
Amnéus, C., MacPhàrlain, A., Peltason, R., Ransome Wallis, R. en Triossi, A. (2020) Simply brilliant, artist-jewelers of the 1960s and 1970s. Lewes: D Giles Limited. ISBN 9781911282525
Chadour-Sampson B. en Newell-Smith, S. (2021) Tadema Gallery London, Jewellery from the 1860s to 1960s. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897905986
Glüber, W. (2011) Jugendstilschmuck, der Bestand im Hessisches Landesmuseum Darmstadt. Regensburg: Schnell & Steiner. ISBN 9783795424534
Hughes, G. (1968) Modern Jewelry, An international Survey, 1890-1967. Londen: Studio Vista. ISBN 0289277094
The Jeweller’s Art, Revolutionaire juwelen uit de jaren ’60 & ’70 (2020). Antwerpen: DIVA.
Links
• RKD Artists
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2018/07/06/philippe-wolfers/
