Door Saskia van Es
De sieradenbiografie ofwel ‘bedankt oma Remmy’
Nog het meest bewonder ik Esther Doornbusch’ hedendaagse sieraden-project vanwege haar radicale objectiviteit. Als ik wil weten in welk jaar Marjon Herbst geboren is: bam! Als ik wil checken of het niet toch Marion met een i is: bingo! Als ik wil weten wie met aluminium werkt, welke kunstenaars Galerie Louise Smit vertegenwoordigde en of Ineke Heerkens nu wel of niet meewerkte aan Sieraden met een Verhaal… dit is de plek. Super. Mijn heimelijke genoegen echter, is om in dit hoogaltaar van feitelijke betrouwbaarheid, op zoek te gaan naar de zachte aanwijzingen: hoe komen mensen bij sieraden uit?
Geen gezwollen scheppingsverhalen
Ik bedoel hier niet de gezwollen scheppingsverhalen over het kunstenaarschap, die ook de ronde doen, maar de schijnbaar onbeduidende ingrediënten die een mensenleven een richting opduwen. Een aanmoediging, of juist iets om tegen aan te schoppen. Als kunstenaars daarover praten, spits ik mijn oren.
Thea Tolsma vertelde dat haar moeder Wil niet was opgegroeid met cultuur, maar wel vooruitstrevende sieraden van Galerie Ra droeg. Tijdens een lezing liet Chequita Nahar een babyfoto zien uit Suriname. Zo jong als ze was had ze al gaatjes in haar oren en een heleboel beschermende sieraden. Veel familieleden van Theo Smeets waren werkzaam in het onderwijs maar zijn eigen vader was horlogemaker. Al tijdens Smeets’ opleiding aan de Rietveld verdiende hij zijn geld met het geven van edelsmeedles. Dat deed hij liever dan de spullen van zijn collega’s repareren, zoals hij zijn vader in zijn jeugd vaak genoeg had zien doen. Gijs Bakker herinnert zich zijn jeugd in de schrale jaren 40 als grauw en lelijk. Juist de afwezigheid van materiële schoonheid heeft hem gevormd, vermoedt hij.
Is het dankzij of ondanks zoiets dat iemand terechtkomt bij sieraden? Waarom in hemelsnaam sieraden als het ook olie-op-doek of gelast cortenstaal had kunnen zijn?
Informatie voor Miss Marple en Freud
Als ik ’s ochtends wakker word met een nieuw lemma van Esther op de mail, vallen mij soms snippertjes informatie toe. Beppe Kessler is opgeleid als textielkunstenaar, Robert Smit was aanvankelijk instrumentmaker en Ralph Bakker had een rijdende natuurvoedingswinkel. Felieke van der Leest groeide op naast het Noorder Dierenpark in Emmen. En diezelfde Gijs Bakker koos, na een voorbereidend jaar op de academie, voor de afdeling vormgeving in sieraden “omdat daar aardige en inspirerende mensen zaten.” En geef hem eens ongelijk. Ik lees dat de vader van Lucy Sarneel beeldhouwer, schilder en tekenaar was. En die van Marie-José van den Hout een zilversmid die liturgische objecten maakte. Paul Derrez’ ouders namen de juwelierszaak over van zijn grootvader, een horlogemaker. “Derrez hielp graag in de zaak, ook om onder zijn huiswerk uit te komen.” Die snippertjes analyseer ik dan, als een gemankeerde kruising tussen Miss Marple en Sigmund Freud. Hoe zijn ze gaan doen wat ze doen?
Van de Zilverbank naar Doornspijk
En Esther? Ik besloot haar te vragen naar haar sieradenbiografie. Vele jaren geleden bekommerde ze zich om de oma van haar toenmalige vriend. Ze maakten uitstapjes of ze aten samen. Als dank stelde deze oma Remmy voor dat Esther een sieraad mocht uitkiezen. Zoals een ring? Esther wist niet waar je die vandaan moest halen. Samen zijn ze op pad gegaan, eerst dichtbij, naar de Zilverbank in Hilversum. Daar was wel iets wat ze aansprak en waar ze meer van wilden weten. Uiteindelijk bezochten Esther en oma Remmy de kunstenaar in Doornspijk. De grote aanschaf van toen zit nu, met sporen van het vele dragen, in een doosje. Het lijkt me een sleutelstuk in de verzameling. Waar zou Esther haar tomeloze werklust aan besteden, zonder dat zetje van toen? Ik moet er niet aan denken. Ik kan niet meer zonder hedendaagsesieraden.nl. Dus bij deze: oma Remmy, bedankt!
Bibliografie
Doornbusch, E. (5 november 2021) Overzicht gastcolumns eerste jubileum 2021. hedendaagsesieraden.nl.
Links
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2021/12/27/de-sieradenbiografie-ofwel-bedankt-oma-remmy/
