Door Evert Nijland
Blueberry Hill
Mijn ouders waren in de jaren zeventig van de twintigste eeuw grote fans van de muziek van Fats Domino. Als klein kind zat ik eindeloos naar de platenhoes te kijken waarop hij stond afgebeeld, zingend achter de piano en met aan beide handen enorme ringen! Ik herinner mij er eentje in de vorm van een grote ster die ik geweldig vond, en als kind was ik vol verwondering dat hij met al die ringen om, toch zo goed piano kon spelen!
Niet opvallen
De maat van de ringen en de glamour die ze uitstraalden maakten veel indruk op mij, want zoiets had ik nooit eerder gezien en bestond niet in het dorp in Twente waar ik opgroeide. Daar was de norm om toch vooral niet op te vallen en waar diegene die het financieel heel goed had gedaan en toch zo gewoon was gebleven, het meeste respect verdiende.
Aan Fats Domino was gelukkig helemaal niets gewoon; zo expressief, uitgesproken en energiek en op de een of andere manier pasten die ringen daar perfect bij!
Betoverd door barokke beeldtaal
Ik werd al heel vroeg aangetrokken tot een barokke beeldtaal die ik veel geheimzinniger en verleidelijker vond dat het strenge minimalisme dat, zeker in Nederland, hoogtij vierde in de jaren tachtig. Daar kwam begin jaren negentig verandering in toen ik net studeerde aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Het werk van mensen als Tracy Metz, Erwin Olaf maar bovenal Borek Sipek vond ik heel spannend en daar voelde ik ook een sterke verwantschap mee.
Na een paar jaar op de vrije afdeling gezeten te hebben, werd het duidelijk dat ik daar niet veel verder kwam met mijn fascinatie voor de barok en de wereld van het ornament en werd mij geadviseerd om over te stappen naar de afdeling Edelsmeden.
Op proef op de afdeling edelsmeden
Daar werd ik op proef aangenomen en bij de eerste ontmoeting met mijn nieuwe medestudenten kwam ik naast Machteld van Joolingen te zitten. We raakten meteen in gesprek en vanaf dat moment werden we vrienden. Mijn tijd aan de afdeling was niet altijd makkelijk en zonder de steun en het vertrouwen van Machteld had ik het denk ik niet gered.
Machteld had de Vakschool Schoonhoven gedaan terwijl ik helemaal niets van sieraden en edelsmeedtechnieken wist, laat staan van het vakgebied van auteurssieraden.
Menselijke lusten en lasten gematerialiseerd
Machteld’s visie op het fenomeen sieraad heeft mij diepgaand beïnvloed, omdat ze, in tegenstelling tot mij, veel aandacht had voor de betekenis van het dragen en uitdragen van sieraden; of zoals Marjan Unger het later zo mooi verwoordde, “immers, alle menselijke lusten en lasten zijn in sieraden gematerialiseerd.”
Machteld maakte mij wegwijs in onderwerpen zoals onderscheidingen, folklorejuwelen en rouwsieraden. Ook leerde ze mij om vanuit een conceptuele benadering naar sieraden te kijken. Het menselijke aspect en daarmee ook de kwetsbaarheid die achter sieraden schuil kan gaan is denk ik iets waar Machteld een sterke verbinding mee heeft.
Onderscheidingen
Een heel mooi voorbeeld waarin dat tot uitdrukking komt is de broche die mijn partner Matthijs Windhausen lang geleden op de opening van de tentoonstelling Onderscheidingen van Machteld bij Galerie Louise Smit kocht. Even simpel als doeltreffend geeft dit werk een commentaar op de maatschappelijke waarde van een formele onderscheiding en laat het tegelijkertijd de kwetsbaarheid van zowel maker als drager zien.
Het is fascinerend dat Machteld haar tijd vooruit was, en dat haar werk en uitgangspunten nu relevanter zijn dan ooit. Door het samenbrengen van verschillende culturen, het toepassen van digitale technieken en het sieraad te benaderen als maatschappelijk signaal neemt zij een heel eigen positie in en ik ben nog altijd heel dankbaar dat wij, toen we samen studeerden, elkaar hebben kunnen inspireren en helpen om onze eigen weg te vinden!
Bibliografie
Doornbusch, E. (5 november 2021) Overzicht gastcolumns eerste jubileum 2021. hedendaagsesieraden.nl.
Links
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2022/03/11/blueberry-hill/
