De ogen in de broches van Karel Niehorster zijn kunststof oogprothesen, gemaakt door Douglas Eric Groet (1914-1973), mijn vader. Rond 1970 was ik 22 jaar oud en werkte ik voor mijn vader in het ouderlijk huis aan de Marconistraat 68 in Den Haag. Het vak van ocularist leerde ik van hem. Ruim 50 jaar lang ben ik als zodanig werkzaam geweest. Mijn werk bestond uit het aanmeten, aanpassen en fabriceren van kunstogen voor mensen. Moeilijk en arbeidsintensief werk, maar het is een prachtig vak.
Mijn vader was in zijn tijd een pionier. Kunststoffen kwamen na de Tweede Wereldoorlog mondjesmaat vanuit de Verenigde Staten naar Europa en kwamen in eerste instantie terecht bij tandartsen. Mijn vader was tandtechnicus. Vele jaren lang experimenteerde hij met het maken van oogprothesen. Tot dan toe waren oogprothesen alleen van glas: breekbaar en zelfs gevaarlijk, want ook breekbaar in de oogholte, door bijvoorbeeld tocht.
Uiteindelijk maakte mijn vader een product dat niet van echt was te onderscheiden. Net zo mooi als glas, maar onbreekbaar en aanpasbaar. Omdat ik van mijn vader een perfect product “erfde” kon ik mij toeleggen op patiëntenzorg en ik ging met ziekenhuizen, oogartsen en plastisch chirurgen samenwerken. Ik richtte een internationale vereniging van vakgenoten op en werd geridderd. Ik heb veel erkenning van -soms beroemde- patiënten en de medische wereld gehad. Helaas heeft mijn vader die erkenning moeten ontberen.
Ik weet nog dat mijn ouders het hadden over een kunstenaar, die kwam voor een oog. En dat ze wel een aardig gesprek hadden en dat ze hem een of twee ogen meegaven (gratis). Later toen die meneer nog meer ogen wilde hebben, hebben ze een rekeningetje gestuurd voor het polijsten van de ogen (het zal echt niet meer zijn geweest dan ƒ37,50), maar die rekening is nooit betaald. En dat vonden mijn ouders in hun naïviteit heel jammer en onaardig.
Op het kunstoog in de broches van Niehorster zie je -als je het eenmaal weet- een limbus. Dat is bij echte mensenogen de overgang tussen sclera (oogwit) en iris (hoornvlies). Die overgang, een grijs randje, is diffuus en zacht, kijk maar eens en profil naar iemands oog.
Dat is nu een van de dingen waar mijn vader jaren mee is bezig geweest: instrumentarium uitvinden om dat zachte, dunne randje te verwezenlijken. Andere kunststof kunstogenmakers in de wereld maakten met een boor een gat in de sclera en legden daar de geschilderde iris in. Dan krijg je onvermijdelijk een scherpe boorrand te zien. In de ogen van de broches van Niehorster is heel goed te zien hoe zacht de overgang is – net echt.
Oogprothesen zijn een soort schelpen. In tegenstelling tot een echt oog, dat rond is met een middellijn van 2,5 cm. Een iris werd door mijn vader geschilderd op een papiertje van circa 11 mm. Vervolgens werd de geschilderde iris met speciaal ontwikkeld instrumentarium in plastic vervat. Daarna kwam nog het eerdergenoemde grijze randje uit weer een aparte mal. Naast individuele ogen produceerde mijn vader ook confectieogen. Deze massageproduceerde ogen werden door hem aan diverse landen zoals Suriname en Canada als standaardproduct geleverd. Hij had er zelf de mallen voor ontwikkeld.
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
