Filomeno Pereira de Sousa (later Filomeno) (Portugal, 22 april 1949) was en is onder meer actief als sieraadontwerper, galeriehouder, docent en tentoonstellingsmaker. Hij woont en werkt in Faro (Portugal).
Biografie
Pereira de Sousa komt uit een familie van goudsmeden. In 1962 ging hij in Porto (Portugal) bij een edelsmid in de leer. In 1974 trok Pereira de Sousa naar Lissabon (Portugal) en al gauw daarna vestigde hij zich in Casablanca (Marokko), waar zijn broer als goudsmid werkzaam was. Hij werkte er enige tijd in Atelier Bénard, waar hij kopieën maakte van juwelen uit catalogi van juweliers gevestigd aan Place Vendôme te Parijs (Frankrijk). Daarna reisde Pereira de Sousa naar Rio de Janeiro (Brazilië) waar hij eerst werkte voor H. Stern en daarna voor Maximino Joias Lda. Toen hij ongeveer een jaar later terugkeerde naar Portugal vertrok hij nog eens naar Casablanca (Marokko), waar hij enige tijd actief was in de werkplaats van Dubac.
Toen Pereira de Sousa zich in 1981 definitief in Lissabon (Portugal) vestigde, kwam hij voor het eerst in aanraking met de pas opgerichte opleiding Ar.Co. Al gauw ging hij er als docent aan de slag. Pas vanaf dat moment ontstond een eigen artistiek oeuvre.
In 1988 cureerde Pereira de Sousa de tentoonstelling Nova Joalharia, die op twee plaatsen in Portugal was te zien. In datzelfde jaar reisde hij naar Barcelona (Spanje) waar hij kennismaakte met Ramón Puig Cuyàs en de Escola Massana. Hij bleef er twee jaar.
In 1989 stelde Pereira de Sousa een tentoonstelling samen met werk van collega’s. Datzelfde jaar opende hij samen met Maria Alexandra Leónidas aan de Rua Marcos Portugal te Lissabon (Portugal) de opleiding Contacto Directo en even later de gelijknamige galerie Galeria Contacto Directo. Hij woonde in hetzelfde gebouw aan de Rua Marcos Portugal. Zijn appartement werd zo een verlengstuk van de school en er vonden regelmatig recepties plaats. Ook verbleven er studenten.
Sieraden vervaardigt Pereira de Sousa van materialen als goud, hout, zilver, acrylaat, cement, papier, brons, kalksteen, messing, tombak en titanium. Hij heeft naast zijn artistieke sieraden een meer commerciële lijn met de naam Direqt.
Pereira de Sousa is samen met Jürgen Bock, Ezequiel Coelho, Guta, Maria de Luz Moita en Cristina Silva een van de oprichters van Associação de Joalharia Contemporânea.
Tegenwoordig woont en werkt Pereira de Sousa in Faro (Portugal), waar hij een ruim atelier heeft, met plaats voor 8 andere sieraadontwerpers. Hij ontvangt er vooral studenten.
Sieraden van Pereira de Sousa werden en worden gepresenteerd door onder meer Galeria Alice Floriano.
Werk in particuliere collecties (selectie)
Nelly Van Den Abbeele
Cristina Filipe
Paulo Moreira
Tentoonstellingen (selectie)
1985 – Nova Ourivesaria, Museu Nacional de Arte Antiga, Lissabon, (Portugal) (16 juli 1985 t/m 29 september 1985)
1985 – Ouriversaria: Projecto Áqua, Gabinete Apoio Técnico, Caldas da Rainha (Portugal) (22 november 1985 t/m 8 december 1985)
1986 – Desenho, Scultura e Ourivesaria, Montepio Geral, Lissabon (Portugal) (19 maart 1986 t/m 2 april 1986)
1986 – European Crafts Today, Hanshim Department Store, Osaka (Japan)
1986 – European Crafts Today, Matsuya Ginza Department Store, Tokyo (Japan) (5 september 1986 t/m 10 september 1986)
1986 – Zes Portugese Edelsmeden, Galerie Marzee, Nijmegen (Nederland) (maart 1986 t/m april 1986)
1987 – European Crafts Today, Artefacto 3, Lissabon (Portugal) (29 oktober 1987 t/m 27 november 1987)
1987 – Ourivesaria, Clube 50, Lissabon (Portugal)
1987 – Santarém Capital do Gótico, Fórum Centro Cultural Regional, Santarém (Portugal) (25 mei 1987 t/m 7 juni 1987)
1987 – Tradição & Atualidade: Artes Decorativas Portuguesas, Museu da Casa Brasileira, Sào Paulo (Brazilië) (31 maart 1987 t/m 12 april 1987)
1988 – A Linguagem dos Nossos Ourives, Palácio Nacional da Ajuda, Lissabon, (Portugal) (27 juli 1988 t/m 1988)
1988 – A Linguagem dos Novos Materiais, Antiga Galeria de Pintura do Rei D. Lúis, Lissabon, (Portugal) (27 juli 1988 t/m 1988)
1988 – Joaillerie Contemporaine, Banque Générale du Luxembourg, Luxemburg (Luxemburg) (16 mei 1988 t/m 3 juli 1988)
1988 – Nova Joalharia, Casa das Artes de Tavira, Tavira (Portugal) (23 juli 1988 t/m 5 augustus 1988)
1989 – Inigualáveis, Museu Nacional do Traje, Lissabon (Portugal) (12 mei 1989 t/m 30 juni 1989)
1989 – Joalharia Contemporânea, Galeria Vantag, Porto (Portugal)
1989 – Joalharia Contemporânea, Museu Nacional da Ciência e da Técnica, Coimbra (Portugal) (3 november 1989 t/m 12 november 1989)
1989 – Nova Joalharia, Galeria Arcada, Estoril (Portugal) (11 januari 1989 t/m 1989)
1989 – Platibandas de Tavira, CIMPOR, Lissabon (Portugal)
1989 – Platibandas de Tavira, Galeria Palma, Lissabon (Portugal)
1990 – Joalharia Contemporânea Portuguesa, British Council, Lissabon (Portugal)
1990- Joalharia Experimental Portuguesa, Galeria Moira, Lissabon (Portugal) (6 september 1990 t/m 22 september 1990)
1991 – Aus der weissen Stadt: Schmuckobjekte von vier Portugiesischen Künstlern, Galerie Cebra, Düsseldorf (Duitsland)
1991 – Aus der weissen Stadt: Schmuckobjekte von vier Portugiesischen Künstlern, Galerie für neuen Schmuck, Hamburg (Duitsland)
1991 – Aus der weissen Stadt: Schmuckobjekte von vier Portugiesischen Künstlern, Jan Bierschenk Galerie, Hamburg (Duitsland)
1991 – Aus der weissen Stadt: Schmuckobjekte von vier Portugiesischen Künstlern, Galerie Kunsthandwerk, Berlijn (Duitsland)
1991 – Joalharia Contemporânea, Centro de Arte S. João da Madeira, Portugal (7 december 1991 t/m 31 december 1991)
1991 – Joalharia Contemporânea, Goethe-Institut, Lissabon (Portugal) (12 december 1991 t/m 10 januari 1992)
1991 – Joalheiro Conceptual, Casa de Serralves, Fundação de Serralves, Porto (Portugal)
1991 – Manufacturas: Creation Portugaise Contemporaine, Galerie Théorème, Brussel (België) (gecureerd door Delfim Sardo)
1991 – Portugal: Kunst gedragen door het menselijk lichaam, Galerie Néon, Brussel (België)
1991 – Portugal: Kunst gedragen door het menselijk lichaam, New Jewels Kunstgalerij, Knokke-Zoute (België) (29 september 1991 t/m 28 oktober 1991)
1992 – Filomeno Pereira de Sousa, Centro de Joalharia do Porto, Porto (Portugal)
1992 – Representation, Jewelers’ Werk Galerie, Washington (Verenigde Staten) (5 november 1992 t/m 26 november 1992)
1993 – Joalharia Contemporânea, Centro Cultural da Malaposta, Olival Basto, Loures (Portugal) (24 juni 1993 t/m 6 juli 1993)
1993 – Portuguese Contemporary Jewellery, Mikimoto Gallery, Tokyo (Japan) (15 april 1993 t/m 27 april 1993)
1993 – Prémio de Joalharia Portuguesa – I Concurso Nacional J&B, Museu Nacional do Traje, Lissabon (Portugal) (29 januari 1993 t/m 13 februari 1993)
1994 – Design Lisboa ’94, Centro Cultural de Belém, Lissabon (Portugal) (9 november 1994 t/m 4 januari 1995)
1994 – Joalharia Contemporânea, Galeria Contacto Directo, Lissabon (Portugal) (30 november 1994 t/m 30 december 1994)
1994 – Openingsexpositie Galeria Cal Viva, Feira de Arte, Braga (Portugal)
1994 – Schmuckszene, Internationale Handwerksmesse, München (Duitsland)
1995 – Casa Garden, Macau (Portugal)
1995 – Jóias de Autor, Galeria Arte Periférica, Lissabon (Portugal) (10 maart 1995 t/m 5 april 1995)
1996 – Galeria Cal Viva, Braga (Portugal)
1996 – Joalharia Contemporânea, Galeria Arco, Faro (Portugal)
1996 – Relacionamento, Galeria Contacto Directo, Lissabon (Portugal)
1997 – Design aus Portugal / Eine Anthologie, Museum für Kunsthandwerk, Frankfurt (Duitsland)
1997 – Símbolos e Ornamentos Joalharia, Galeria Contacto Directo, Lissabon (Portugal) (april 1997)
1998 – Projecto Cereja: Cerâmica em Joalharia, Museu da Cerâmica, Óbidos (Portugal), Museu Municipal António Duarte, Caldes d Rainh (Portugal) (oktober 1998 t/m 1999)
1999 – 3 Peças 3 Autores, Fundação Júlio Resende, Gondomar (Portugal) (juli 1999)
1999 – The Ishikawa International Urushi Design, Kanazawa (Japan)
2000 – Escola e Galeria Contacto Directo, Lissabon (Portugal) (februari 2000)
2000 – Moda do Século, Museu Nacional do Traje, Lissabon (Portugal)
2000 – Relacionamento, Galeria Contacto Directo, Lissabon (Portugal) (september 2000)
2001 – Relacionamento 2, Galeria Contacto Directo, Lissabon (Portugal) (februari 2001)
2002 – Surrealismo, Galeria Contacto Directo, Lissabon (Portugal) (januari 2002)
2003 – Jóias de Pedra, Centro Cultural, Cascais (Portugal)
2003 – Jóias de Pedra, Fundação Eugénio de Almeida, Évora (Portugal)
2004 – Ponto de Encontro/Meeting Point(s): 25 Years of Interventions at the Jewelry Department of Ar.Co, Museu Calouste Gulbenkian, Lissabon (Portugal) (26 februari 2004 t/m 30 maart 2004)
2008 – PIN Selection, Galeria Reverso, Lissabon (Portugal) (10 februari 2008 t/m 1 maart 2008)
2009 – On the Other Hand, Galeria Reverso, Lissabon (Portugal)
2016 – Felicitas, Joalheria contemporânea de Lisboa, Galeria Alice Floriano, Porto Alegre (Brazilië)
2019 – Até aqui / Up till here, Galerie Reverso, Lissabon (Portugal)
2020 – Jóias e objetos de proteção para o século XXI / Jewellery and protective objects for the 21st century, Museu do Design e da Moda (MUDE), Lissabon (Portugal) (16 juli 2020 t/m 30 september 2020)
Gecureerde tentoonstellingen (selectie)
1988 – Nova Joalharia, Casa das Artes de Tavira, Tavira (Portugal) (23 juli 1988 t/m 5 augustus 1988)
1989 – Exposição Colectiva Internacional, Casa das Artes de Tavira, Tavira (Portugal) (Virginia Belda Valls, Lilian Bruening, Luísa Costa de Pereira, Xavier Domenèch, Grego Garcia Tevar, Paul McClure, Marília Maria Mira, Rui Trindade) (15 juli 1989 t/m 30 juli 1989)
1989 – Nova Joalharia, Galeria Arcada, Estoril (Portugal) (11 januari 1989 t/m 1989)
1991 – Joalharia Alemães, Galeria Vantag, Porto (Portugal)
1991 – Joalheiro Conceptual, Casa de Serralves, Fundação de Serralves, Porto (Portugal)
1991 – Jóias da Escola Contacto Directo de Lisboa, Cooperativa Árvore, Porto (Portugal)
1993 – Portuguese Contemporary Jewellery, Mikimoto Gallery, Tokyo (Japan) (15 april 1993 t/m 27 april 1993) (met onder meer Cristina Filipe, Guta, Filomeno Pereira de Sousa, Manuel Vilhena)
1998 – Projecto Cereja: Cerâmica em Joalharia, Museu da Cerâmica, Óbidos (Portugal), Museu Municipal António Duarte, Caldes da Rainha (Portugal) (Sílvio Alexandre, Carlos Borges, Alice Diniz, Dulce Ferraz, Rui Pedro Ferreira, Heitor Figueiredo, Conçeicão Freitas, Maria da Luz Moita, Job Morais, Lia Morais, Miguel Neto, Filomeno Pereira de Sousa, Maria Filomena Praça, Elsa Rebelo, Fernando Sarmento, Sofia Serrano, Cristina Silva, Nádia Torres) (oktober 1998 t/m 1999)
2003 – Jóias de Pedra, Centro Cultural, Cascais (Portugal)
2003 – Jóias de Pedra, Fundação Eugénio de Almeida, Évora (Portugal)
2008 – PIN Selection, Galeria Reverso, Lissabon (Portugal) (januari 2008)
2019 – Contemporary Jewellery in Portugal/Joalharia Contemporânea em Portugal, Museu Calouste Gulbenkian, Lissabon (Portugal) (19 juli 2019 t/m 16 september 2019)
Prijzen (selectie)
1993 – Prémio de Joalharia Portuguesa – I Concurso Nacional J&B
Vezamelde sieraadontwerpers (selectie)
Pilar Andaluz
José Augusto Silva (Guta)
Bibliografie (selectie)
Afonso Santos, R. Crespo, P., Martin, L., Nuno, C. en Simões, N. (2008) Reverso, 1998-2008. Lissabon: Galeria Reverso. ISBN 97898920
Armbruster, B., Fior, R., Melo, A., Prudêncio, J. en Seabra, T. (2004) Ponto de encontro meeting point(s) 1978-2003 : 25 anos de intervenções no departamento de joalharia do Ar.Co = 25 years of interventions in the jewellery department of Ar.Co. Lissabon: Fundação Calouste Gulbenkian. ISBN 9726351537
Crespo, P., Hipólito, L., Ruivo, A. en Schmitz, C. (2013) Reverso 2009 – 2013. Lissabon: Galeria Reverso. ISBN 9789892043661
Filipe C. (2019) Contemporary Jewellery in Portugal, From the avant-garde of the 1960s to the early 21st Century. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897905658
Hout, M.J. van den (1989) Kammen. Nijmegen: Galerie Marzee. ISBN 9073124018
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: https://hedendaagsesieraden.nl/2020/10/14/filomeno-pereira-de-sousa/
🙏😘🙏😘🙏😘