De excentrieke Sam Kramer (Pittsburgh (Verenigde Staten), 22 november 1913 – New York (Verenigde Staten), 1964) was onder meer actief als sieraadontwerper en auteur.
Biografie
Kramers gokverslaafde vader Benjamin Kramer verliet het gezin al toen Kramer nog een jong kind was. Later pleegde hij zelfmoord. Kramers moeder Minnie werkte zich uit de naad met verschillende banen om haar kinderen goed onderwijs te kunnen bieden.
Kramer studeerde eerst tweeëneenhalf jaar lang journalistiek aan de University of Pittsburgh te Pittsburgh (Verenigde Staten) (1932-1934). Daarna studeerde hij Engelse literatuur, kunst en psychologie aan de University of Southern California. Kramer nam er ook lessen sieraadontwerpen bij de keramist Glen Lukens (1887-1967). In 1936 behaalde hij een diploma aan de University of Southern California in Los Angeles (Verenigde Staten) (1934-1936). Na zijn afstuderen werkte Kramer als verslaggever voor kranten in Hollywood (Verenigde Staten) en Los Angeles (Verenigde Staten) (1936-1938). Voor zijn plezier maakte hij sieraden.
In 1937 reisde Kramer door het Zuid-Westen van de Verenigde Staten en verdiepte zich in sieraden van de oorspronkelijke bewoners van het continent.
In 1938 keerde Kramer terug naar Pittsburgh (Verenigde Staten) en ging aan het werk voor David Helfer Jewelers, een fabrikant voor sieraden in Pittsburgh (Verenigde Staten). In diezelfde tijd verdiepte Kramer zich in stenen en schreef er een artikel over. Een half jaar lang had hij een eigen studio tot hij in januari 1939 verhuisde naar New York (Verenigde Staten). Kramer streek neer in Greenwich Village, waar hij een kamer huurde voor 9 dollar per maand.
In New York nam Kramer les aan The New School for Social Research en stortte zich op gemmologie aan New York University. Naast zijn studies handelde hij in stenen en munten. Om zijn waar beter aan de man te kunnen brengen opende Kramer eind 1939 een winkelruimte. Hij zette daarmee de toon voor andere modernistische zilversmeden zoals Jules Brenner, Paul Lobel, Frank Rebajes, Art Smith en Bill Tendler, die ook een eigen winkel startten.
Kramer had vanaf 1939 een winkel annex werkplaats aan 71 West Third Street in Greenwich Village (New York, Verenigde Staten). Model Carol Enners bezocht zijn winkel een paar keer en al gauw woonden en werkten Kramer en Enners samen. Kramer wilde het sieraad uitdragen als kunstvorm en niet als mode-accessoire. Hij prees zijn werk aan als “fantastic jewelry for people who are slightly mad“. Ook van hem was de slogan “You’re not married without a Sam Kramer ring“. Met zijn journalistieke achtergrond schreef hij enthousiasmerende flyers en zorgde hij voor publiciteitsstunts die zijn winkel alsook Greenwich Village onder de aandacht brachten. Ook was Kramer regelmatig te beluisteren op de radio en te zien op televisie. Een bezoek aan zijn winkel, die vaak tot ver in de avond open was, was doorgaans een bijzondere ervaring.
De deurkruk van de zaak van Kramer had de vorm van een hand. ‘s Winters deed hij de hand een handschoen aan. Om aandacht te trekken huurde Kramer jonge vrouwen, dansers, die hij als Sam’s Space Girls door de stad liet dansen en flyeren.
Kramer trouwde met Carol Enners in 1940. In 1941 openden ze een winkel annex werkplaats aan 29 West Eighth Street. Vanwege zijn platvoeten werd Kramer niet opgeroepen voor militaire dienstplicht. Kramer maakte zijn sieraden niet alleen. In zijn werkplaats was een team actief dat bestond uit Peggy Ackerly, Carol Enners (Kramer) en Charles Wendell.
Met regelmaat reisde Kramer begin veertiger jaren door Mexico waar hij vooral geïnteresseerd was in de archeologie en sieraden van de oorspronkelijke bewoners. In 1952 en 1953 reisde hij door Europa en was vooral in Spanje te vinden.
Enners en Kramer scheidden in 1957 en in 1958 huwde Kramer Doris Ann Sherrill. In 1961 organiseerde Kramer een vijf dagen durend festival in Greenwich Village. 500 Mensen namen eraan deel, onder wie verschillende beroemdheden en de pers schreef erover met grote gretigheid. Carol en Sam Kramer huurden een huis in New Hope (Pennsylvania, Verenigde Staten), waar Ackerly samen met Carol buiten New York (Verenigde Staten) nog een winkel runde van 1960 tot en met 1961. Na vier jaar werd het huwelijk met Sherrill ontbonden (1962).
Het atelier van Kramer was afgeladen met allerlei verschillende voorwerpen zoals botten, stenen, tanden, kristallen, glas en schelpen. Eens kocht hij duizenden ogen bestemd voor taxidermische toepassingen. Inspiratie putte Kramer onder meer uit surrealistische kunstenaars als Salvador Dalí, René Magritte en Joan Miró. Ook Hans Arp was voor hem een inspiratiebron. Kramer wilde sieraden maken die net zo expressief waren als de recente ontwikkelingen in de beeldhouw- en schilderkunst.
In zijn sieraden verwerkte Kramer materialen als zilver, stenen, munten, botten, tanden, meteorieten, hoorn, tropische houtsoorten, knopen, koraal, stekels van stekelvarkens en ogen die werden gebruikt in de taxidermie. Hij gebruikte surrealistische motieven zoals blobs, fantasiewezens, seksualiteit en het menselijk oog. Als meesterteken gebruikte hij een paddestoel. Kramer was gefascineerd door paddestoelen, onder meer omdat ze in het donker groeien. Kramer kon goed leven van de verkoop van zijn sieraden. Hij ging excentriek gekleed en had extra zakken in zijn kleding voor stenen. Kramer overleed aan een hartkwaal.
Linda Richardson schonk een zilveren broche van de hand van Kramer aan Die Neue Sammlung.
Thomas Gentille ging als beginnend kunstenaar een paar keer langs bij Kramer in zijn winkel en zijn werkplaats. In gesprek met Bettina Dittlmann, Petra Hölscher en Michael Jank herinnerde Gentille zich Kramer als een uiterst onvriendelijke en bizarre man.
In 2019 verscheen een monografie van de hand van Toni Greenbaum over Kramer bij de in sieraden gespecialiseerde Duitse uitgeverij arnoldsche Art Publishers. Sieraden van Kramer werden en worden gepresenteerd door onder meer Didier Ltd.
Werk in openbare collecties (selectie)
Bröhan-Museum, Berlijn (Duitsland)
Brooklyn Museum, New York (New York State, Verenigde Staten)
David Owsley Museum of Art, Ball State University, Muncie (Indiana, Verenigde Staten)
Die Neue Sammlung, München (Duitsland)
Metropolitan Museum of Art, New York (New York State, Verenigde Staten)
Musée des beaux-arts de Montréal, Montréal (Canada)
Museum of Arts and Design (MAD), New York (New York State, Verenigde Staten)
Museum of Fine Arts Boston, Boston (Verenigde Staten)
Philadelphia Museum of Art, Philadelphia (Pennsylvania, Verenigde Staten)
Schweizerisches Nationalmuseum, Zürich (Zwitserland)
The Renee and Chaim Gross Foundation, New York (New York State, Verenigde Staten)
Werk in particuliere collecties (selectie)
Constance Caplan
Jill & Byron Crawford
Kenneth J. Dukoff
Kim & Al Eiber
Daphne & Peter Farago
Alice & Louis Koch
John (Chico) Kramer and Carol Jane Kramer
Marsh & Ackerman Ltd.
Mark McDonald
Deedie Potter Rose
Liliane & David M. Stewart
Viviana & John T. Titus
Tentoonstellingen (selectie)
1942 – Virginia Museum of Fine Arts, Richmond (Virginia, Verenigde Staten).
1946 – Modern Handmade Jewelry, Museum of Modern Art (MOMA), New York (Verenigde Staten)
1948 – Modern Jewelry under Fifty Dollars, Walker Art Center, Minneapolis (Verenigde Staten)
1951 – American Craftsmen’s Educational Council, New York (Verenigde Staten)
1951 – New York Society of Craftsmen, New York (Verenigde Staten)
1951 – University of Miami, Miami (Verenigde Staten)
1951 – University of Minnesota, Minneapolis (Verenigde Staten)
1952 – Annual Exhibition, New York Society of Craftsmen, New York (Verenigde Staten)
1953 – Fiber, Clay, Metal, St. Paul Art Gallery, Saint Paul (Minnesota, Verenigde Staten)
1953 – Jacksonville Art Museum, Jacksonville (Florida, Verenigde Staten)
1956 – Joyas por los Artistas Norteamericanos Carol y Sam Kramer, Instituto Nacional de Cultura, Palacio de Bellas Artes, Havana (Cuba)
1959 – Handwrought Jewelry by Sam Kramer and Sherrill, Art & Science Museum, Statesville (North Carolina, Verenigde Staten)
1969 – Objects: USA, National Collection of Fine Arts, Smithsonian Institution, Washington D.C. (Verenigde Staten) (gecureerd door Lee Nordness en Paul Smith)
1991 – Design 1935-1965: What Modern Was, Montreal Museum of Decorative Arts, Montréal (Canada)
1996 – Messengers of Modernism: American Studio Jewelry 1940-1960, Montreal Museum of Decorative Arts, Montréal (Canada)
1997 – Messengers of Modernism: American Studio Jewelry, 1940-1960, American Craft Museum, New York (Verenigde Staten)
2017 – Medusa, Bijoux et tabous, Musée d’Art moderne de la Ville de Paris, Parijs (Frankrijk)
2018 – Jewelry: The Body Transformed, Metropolitan Museum of Art, New York (Verenigde Staten) (12 november 2018 t/m 24 februari 2019)
2019 – Jewelry for America, Metropolitan Museum of Art, New York (Verenigde Staten)
2020 – 45 Stories in Jewelry: 1947 to Now, Museum of Arts and Design (MAD), New York (Verenigde Staten) (14 februari 2020 t/m 24 januari 2021)
Bibliografie (selectie)
Bonhams Los Angeles. Wearable Art, Jewels from the Crawford Collection. Bonhams: Los Angeles, 2021. Veilingcatalogus.
Burrows, K.M., Drutt, H., Strauss, C. en Wetzel, K. (2007) Ornament as art, Avant-garde jewelry from the Helen Williams Drutt collection, the Museum of Fine Arts, Houston. Stuttgart: ARNOLDSCHE Art Publishers. ISBN 9783897902732
Chadour-Sampson, B. (2019) Rings of the 20th and 21st centuries, the Alice and Louis Koch collection. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897905160
Cummins, S., Skinner, D. en Strauss, C. (2020) In Flux: American Jewelry and the Counterculture. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 3897905973
Doornbusch, E. (19 januari 2021) In Flux: Is er iets veranderd in de Verenigde Staten? SieradenMuze.
Dressen, A., Heuzé, M. en Lignel, B. (2017) Medusa, Bijoux et Tabous. Parijs: Paris Musées. ISBN 9782759603473
Dressen, A., Heuzé, M. en Lignel, B. (2017) Medusa, Jewellery & Taboos. Parijs: Paris Musées. ISBN 9782759603749
Gifford, B. (2020) Jewelry Stories: Highlights from the Collection 1947-2019. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897906020
Greenbaum, T. (2019) Sam Kramer, Jeweler on the Edge. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897905641
Hölscher, P. (2020) Schmuck/Jewelry, Die Neue Sammlung Danner Stiftung. Stuttgart: arnoldsche Art Publishers. ISBN 9783897905856
Links
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2020/02/19/sam-kramer/
