Astrid & Mario Ratz-Coradazzi waren en zijn actief als verzamelaars van sieraden uit de eerste drie decennia van de twintigste eeuw.
Geschiedenis
Astrid Ratz startte al op jonge leeftijd met het verzamelen van sieraden uit de periode rond 1900. Haar eerste Jugendstilsieraad kocht ze op zevenjarige leeftijd van haar zakgeld. Later kreeg zij bij het verzamelen steun van haar echtgenoot Mario Coradazzi. De verzameling van ruim 800 sieraden bestaat vooral uit draagbare stukken die in Duitsland (München en Pforzheim) en Oostenrijk (Wenen) zijn vervaardigd. Des sieraden zijn draagbaar in de zin van tegengesteld aan sieraden die alleen werden gedragen bij bijzondere gelegenheden.
Dagelijks te dragen sieraden werden namelijk vaak uitgevoerd in zilver, in tegenstelling tot de kostbare stukken in goud en edelstenen voor bijzondere gelegenheden. De feestelijke stukken waren vanwege de hogere prijs meestal conservatiever en klassieker in uitvoering. In de goedkopere stukken van zilver was er meer ruimte voor artistiek experiment.
Naast sieraden van zilver, ivoor en stenen bevat de collectie ook verschillende stukken van verguld zilver. Ook zitten er verschillende exemplaren met filigraan in de verzameling. Filigraan was tijdens het gehele interbellum populair. Verschillende sieraden hebben (hartvormige) bladmotieven; dit werd rond 1905 in Oostenrijk populair en bleef tot in de twintiger jaren in zwang. Het motief is waarschijnlijk geïntroduceerd door Koloman Moser en werd al gauw door andere kunstenaars uit Wenen (Oostenrijk) overgenomen. Daarnaast zijn ook Deense invloeden in de Duitse en Oostenrijkse sieradenproductie waarneembaar aan het begin van de twintigste eeuw. Gestileerde bloem-, plant- en diervromen werden overgenomen uit Kopenhagen (Denemarken) van onder anderen Georg Jensen.
Gedurende de Eerste Wereldoorlog werden er aanzienlijk minder sieraden geproduceerd. Wel werden er volop rouwsieraden vervaardigd alsook sieraden van ijzer, zoals in de Duitse bevrijdingsoorlog in 1813-1814, waarbij kostbare sieraden door burgers werden ingeleverd om de strijd tegen Napoleon te financieren: Gold gab ich für Eisen hin. Ook werden er medailles en memoriesieraden vervaardigd waarbij veelvuldig motieven van adelaars, (strijdende) leeuwen, kruizen, wapenschilden en wapens werden afgebeeld. Eveneens ontstonden sieraden met bijvoorbeeld granaatsplinters.
Voorts bevinden zich in de verzameling sieraden die zijn geïnspireerd op de elkaar gauw opvolgende stromingen in de beeldende kunst zoals het expressionisme, futurisme en kubisme. Ook zijn er verschillende sieraden uit het tijdperk van de Art Déco, die in de twintiger jaren eerst in Frankrijk in zwang raakte. Modesieraden kwamen op in die tijd en zo zitten er in de collectie ook voorbeelden met nieuwe materialen zoals galaliet en andere kunststoffen of onedele metalen.
De eerste stukken kocht Ratz-Coradazzi op antiek- en vlooienmarkten. Bij het verzamelen werd later het standaardwerk Schmuck in Deutschland und Österreich 1895-1914 van Ulrike von Hase-Schmundt gebruikt. Omdat andere literatuur over het onderwerp niet voor handen was ging het echtpaar op zoek naar meer informatie over de verschillende sieraadontwerpers en fabrieken in archieven. In 2019 werd een selectie van circa 400 stukken uit de collectie voor het eerst aan het publiek getoond op de tentoonstelling Alltagstauglich, Schmuck von Jugendstil bis Art Déco in het Hessisches Landesmuseum te Darmstadt (Duitsland).
Achter in de catalogus van de collectie bevindt zich een foto-overzicht van de verantwoordelijkheidstekens (waaronder gehaltetekens en meestertekens) die zich op de objecten in de collectie bevinden.
Verzamelde sieraadontwerpers (selectie)
Josef Arnold
Josef Maria Auchentaller
Karl Johann Bauer
Ernst Beck
Max Benirschke
Eugen Friedrich Berner
Karl Berthold
Conrad Anton Beumers
Georg Bindhardt
Franz Boeres
Hans Bolek
Helene Brandt
Carl Braun
Ludwig Bub
Ernst Carl Cordier
Leopold Drexler
Hermann Ehrenlechner
Albert Eichapfel
Albert Feinauer
Rudolf Feldmann
Firma A. Odenwald
Firma Adolf Mayer sen.
Firma Andreas Fischer
Firma August F. Richter
Firma August v. Klein
Firma Benckiser & Co.
Firma Bihlmeyer & Co.
Firma Bündert & Lettré
Firma Carl Forster & Graf
Firma Carl Hermann
Firma Christian Franz Mayer GmbH
Firma Christian Seybold
Firma Ed. Straubenmüller
Firma Ed. Winter & Co.
Firma Eduard Schöpflich
Firma Emil Binder
Firma F. Zerrenner
Firma F. Zweigle
Firma Ferdinand C. Henzler
Firma Ferdinand Weil & Cie.
Firma Fred Dunn & Co.
Firma Friedrich Speidel
Firma Gebrüder Falk
Firma Gustav Hauber AG
Firma H.J. Wilm
Firma H. Meyerheim & Sohn
Firma Heinrich Levinger
Firma Jakob Agner
Firma Johann Baptist Haag
Firma Julius Wimmer
Firma Karl Karst
Firma Kohm und Haller
Firma Kollmar & Jourdan
Firma Lauer & Wiedmann
Firma Louis Fiessler & Cie.
Firma Lutz & Weiss
Firma M.J. Rückert
Firma Mathias Scheidel
Firma Moritz Stumpf & Sohn
Firma Oscar Dietrich
Firma Rauscher & Co.
Firma Robert Hasenmayer
Firma Robert Kraft
Firma Robert Meraht
Firma Rudolf Basson
Firma Rudolf Hörmann
Firma S. Steinwehr
Firma Steinicken & Lohr
Firma Theodor Fahrner
Firma Theodor Schmidt
Firma Theodor Wilhelm Herbstrith
Firma Victor Mayer
Firma Wilhelm Kreiss
Theodor von Gosen
Max Joseph Gradl
Catharina Greve-Hamburger
Friedrich Großhans
Ludwig Habich
Ferdinand Hauser
Paul Haustein
Theodor Heiden
Josef Hoffmann
Albert Holbein
Patriz Huber
Hilde Jesser
Albert Kahlbrandt
Christoph Kay
Emil Kellermann
Georg Kleemann
Ludwig Knupfer
Jens Kranzfelder
Marie Křivánková
Hans Dietrich Leipheimer
Franz Mayer
Martin Mayer
Adolf von Mayrhofer
Otto Meese
Meyle & Mayer
Christian Ferdinand Morawe
D. Müller
Julius Müller-Salem
P. Bruckmann & Söhne
Dagobert Peche
Max Pfeiffer
Peter Paul Pfeiffer
Anton Pribil
Albert Reimann
Johann Rettenmaier
Karl Rothmüller
Hugo Schaper
Georg Adam Scheid
Hermann Schmidhuber
Maria Schmidt-Kugel
Alwin Schreiber
Ferdinand Semmelroth
Alice Sprengel
Max Strobl
Ignatius Taschner
Nikolaus Thallmayr
Erhard Topf
Alfons Ungerer
Franz Valentin
W. & J. Wagner
Carl Weishaupt
Wiener Werkstätte
M. Wiese
Hubert Wilm
Erna Wolter
Otto Wünsche
Florian Zängl
Tentoonstellingen (selectie)
2019 – Alltagstauglich, Schmuck von Jugendstil bis Art Déco, Hessisches Landesmuseum, Darmstadt (Duitsland)
Bibliografie (selectie)
Glüber, W., Ratz-Coradazzi, A. en Siebert, K. (2019) Alltagstauglich, Schmuck von Jugendstil bis Art Déco – Die Sammlung Ratz-Coradazzi. Regensburg: Schnell + Steiner. ISBN 9783795434182
Kuntzsch, B. (2019) Dekorative Accessoires für den Alltagsgebrauch. Frizzmag.de.
Links
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2019/07/11/astrid-mario-ratz-coradazzi/
