Karel F. Betman (Enschede (Nederland), 3 december 1950) was en is onder meer actief als galeriehouder, docent, edelsmid, beeldhouwer, verzamelaar en sieraadontwerper.
Biografie
Karel Betman is opgeleid aan de HBS te Enschede (Nederland). In Groningen (Nederland) studeerde hij daaropvolgend eerst enige tijd sociologie en vervolgens Duits. Zijn draai vond hij er niet. Na een beroepskeuzetest werd hij opgeleid tot goudsmid aan de Vakschool Schoonhoven te Schoonhoven (Nederland), waar hij lessen volgde bij onder anderen Henk de Leeuw den Bouter. Na zijn eindexamen in 1978 ging hij een jaar lang stage lopen in de werkplaats en winkel van de edelsmid Kees de Vries in Apeldoorn (Nederland).
Aanvankelijk werkte Betman vanwege de kosten vooral met materialen als zilver, bloedkoraal en stenen als carneool, granaat, onyx, saffier en turkoois. Betman vervaardigt vooral ringen; vanwege hun formaat courante en doorgaans betaalbare sieraden. Ook werkt Betman in opdracht. Later past Betman andere materialen zoals goud, perspex, papier en staal toe. In zijn sieraden zijn geometrische vormen dominant. Regelmatig kan de drager zelf iets wijzigen aan het sieraad. Ook heeft Betman zogenaamde postzegelsieraden gemaakt; broches waarin postzegels zijn verwerkt.
Sieraden van Betman ontstaan op intuïtieve wijze; dat wil zeggen dat hij geen ontwerptekeningen maakt, maar al doende vormen ontwikkelt.
Samen met zijn latere echtgenoot Martha Haveman (1938-2014) startte Betman Galerie Beeld & Aambeeld in Enschede (Nederland). In een korte video uit circa 2014 van Lars Moravcic vertelt Betman over zijn leven en werk als goudsmid en galeriehouder. Betman draagt graag hoeden.
Met Martha Haveman bracht Betman een verzameling van circa 175 sieraden bijeen. De sieraden werden door hen beiden, maar vooral door Haveman gedragen. De meeste stukken zijn afkomstig van door Galerie Beeld & Aambeeld gepresenteerde kunstenaars. Hun collectie bevat sieraden van onder anderen Nikolaus Bergmann, Karel Betman, Marta Breis, Seliena Coyle, Jan Davids, Gill Galoway, Marijke de Goey, Maria Hees, Christian Heinze, Karen Ihle & Jens Eliasen, Lex de Jong, Eva Dora Lamm, Sonja Landweer, Jan Matthesius, Karen McCreary, Minato Nakamura, Manfred Nipp, Ramón Puig Cuyàs, Karl-Heinz Reister, Margareth Sandström, Hiroko Sato-Pijanowski, Adolfas Saulys, Renate Sennewald, Etsuko Sonobe, Tore Svensson, Jan Tempelman, Thea Tolsma, Celine Traynor, Fabrizio Tridenti, Fumiko Tsubo, Peter de Wit en Brigitte von Wysiecki.
Sieraden van Betman werden en worden gepresenteerd in onder meer zijn eigen galerie.
Werk in particuliere collecties (selectie)
Ida Boelen
Bianca & Hans Dekkers
Hebe King
Irma Munsterman
Gerda Naafs
Bas & Nellie van Nooten
Bertie Wierenga
Tentoonstellingen (selectie)
1979 – Openingstentoonstelling, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland) (Karel Betman, Marianne Mulder, Lianne Werneke)
1980 – Galerie Pour Quoi Pas, Roermond (Nederland)
1980 – Kamergalerie, Dalfsen (Nederland)
1981 – Karel Betman, Paul den Hollander, Jan Zitman, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1981 – Op het lichaam gemaakt (reizende tentoonstelling door de tentoonstellingsdienst Overijssel) (Nederland)
1982 – Kamergalerie, Dalfsen (Nederland)
1982 – Karel Betman, Iny Nahuijs, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1983 – Ied Boelen, Amsterdam (Nederland)
1983 – Karel Betman, Henk Schuring, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1984 – Hollandsk Smykkekunst, Galerie Metal, Kopenhagen (Denemarken) (26 oktober 1984 t/m 13 november 1984)
1984 – Hollandsk Smykkekunst, Sønderjyllands Kunstmuseum, Tønder (Denemarken) (17 november 1984 t/m 16 december 1984)
1984 – Karel Betman, Coby Bos, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1984 – Sluisgalerie, Leidschendam (Nederland)
1985 – 16 Dutch Jewellery Designers, Nordenfjeldske Kunstindustrimuseum, Trondheim (Noorwegen)
1985 – Karel Betman, Frans Borgers, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1986 – 16 Dutch Jewellery Designers, Nutida Svenskt Silver, Stockholm (Zweden)
1986 – Lochemse Kunstgalerij, Lochem (Nederland)
1986 – Peter van den Akker, Karel Betman, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1988 – Karel Betman, Aafke Kelly, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1989 – Jubileumtentoonstelling 10 Jaar Galerie Beeld & Aambeeld, Galerie Achterom, Haaksbergen (Nederland)
1991 – Karel Betman, Lotje de Lussanet, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1995 – Karel Betman, Aafke Kelly, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1996 – Kunst Galerij Lochem, Lochem (Nederland)
1997 – Galerie Govert van Dijck, Bergen op Zoom (Nederland)
1997 – Karel Betman, Manfred Nipp, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
1999 – Jubileumtentoonstelling: 20 Jaar Galerie Beeld & Aambeeld, Museum Het Palthehuis, Oldenzaal (Nederland)
1999 – Karel Betman, Gerard van Iersel, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
2001 – Going Dutch, National Design & Craft Gallery, Kilkenny (Ierland)
2001 – Going Dutch, Design Yard, Dublin (Ierland)
2001-2002 – Going Dutch, Museum of Art of Northern Ireland, Belfast (Ierland)
2001 – Going Dutch, Design Yard, Dublin (Ierland)
2001 – Going Dutch, Museum of Art of Northern Ireland, Belfast (Ierland)
2001 – Going Dutch, National Crafts Council of Ireland, Kilkenny (Ierland)
2001 – Karel Betman, Manfred Nipp, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
2002 – Focus on 10 Dutch jewellers, Design Yard, Dublin (Ierland)
2003 – De parel verhuist, Galerie Govert van Dijck, Bergen op Zoom (Nederland)
2005 – KunstRAI 2005, Amsterdam (Nederland) (Galerie Beeld & Aambeeld)
2005 – Quartets in materials, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
2006 – Karel Betman, Bill Foley, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
2006 – Design Collection 2006, The Roger Billcliffe Gallery, Glasgow (Verenigd Koninkrijk)
2008 – Gallery Nord, San Antonio (Texas, Verenigde Staten)
2008 – Herinner-ring / remember-ring, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland) (23 november 2008 t/m 27 december 2008)
2009 – Remember-ring, Expo Arte Smykkedesign, Oslo (Noorwegen) (3 november 2009 t/m 30 november 2009)
2009 – Remember-ring, Galerie CEBRA, Düsseldorf (Duitsland) (9 mei 2009 t/m 20 juni 2009)
2009 – Remember-ring, National Craft Gallery, Castle Yard, Kilkenny (Ierland) (14 februari 2009 t/m 26 april 2009)
2009 – Remember-ring, Sandström & De Wit, Linköping (Zweden) (12 september 2009 t/m 10 oktober 2009)
2010 – Karel Betman, André de Jong, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
2015 – Een sierlijk elftal, Elf Twentse sieraadkunstenaars, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
2018 – Met liefde verzameld, een veelzijdige privécollectie, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
2019 – Karel Betman, nieuwe sieraden en objecten, Galerie Beeld & Aambeeld, Enschede (Nederland)
Opdrachten (selectie)
1983 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
1984 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
1985 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
1986 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
1987 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
1988 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
1988 – Innovatieprijs Overijsselse Ontwikkelings Maatschappij (O.O.M.)
1989 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
1989 – Innovatieprijs Overijsselse Ontwikkelings Maatschappij (O.O.M.)
1990 – Innovatieprijs Overijsselse Ontwikkelings Maatschappij (O.O.M.)
1991 – Innovatieprijs Overijsselse Ontwikkelings Maatschappij (O.O.M.)
1992 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
1992 – Innovatieprijs Overijsselse Ontwikkelings Maatschappij (O.O.M.)
1993 – Innovatieprijs Overijsselse Ontwikkelings Maatschappij (O.O.M.)
1994 – Cultuurprijs Universiteit Twente, Enschede (Nederland)
2001 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2002 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2003 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2004 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2005 – Manchetknopen, relatiegeschenk voor Kienhuis Hoving Advocaten en Notarissen
2005 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2006 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2007 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2008 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2009 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
2010 – Onderscheiding Prins Bernhard Cultuurfonds Overijssel
Bibliografie (selectie)
Betman, K. (7 november 2021) Going Dutch. hedendaagsesieraden.nl.
Betman, K. (19 december 2021) Sieraad en Mode – tien jaar Galerie Beeld & Aambeeld. hedendaagsesieraden.nl.
Betman, K. en Breitbarth-van der Stok, M.H. (2001) Karel Betman, Het oeuvre van Karel Betman van 1979 tot en met 2001. Nederland: Stichting Raad van Tien. ISBN 9080658812
Betman, K. en Haveman, M. (2008) Herinner-ring / remember-ring. Nederland: Stichting Raad van Tien. OCLC 778277026
Doosje, J. (19 november 2021) Herinner-ring / remember-ring. hedendaagsesieraden.nl.
Hatenboer, J., Haveman, M.J., Helmert, B., O’Shea, V., Sändström, M. en Verbeet, G. (2010) Karel Betman, De periode van 2001 tot en met 2010. Nederland: Stichting Raad van Tien. ISBN 9789080658837
Koch, J., Neerincx, R. en Opstad, J.L. (1985)16 Dutch Jewellery Designers. Amsterdam. OCLC 59041235
Reinders, C.E.M. (27 oktober 2021) Carin Reinders en CODA. hedendaagsesieraden.nl.
Links
• RKD Artists
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2019/03/16/karel-betman/
