Man Ray (Emmanuel Radensky, Philadelphia (Pennsylvania, Verenigde Staten), 27 augustus 1890 – Parijs (Frankrijk), 18 november 1976) was behalve fotograaf, schilder, beeldhouwer en cineast ook actief als sieraadontwerper.
Biografie
Man Ray was de oudste zoon van Russisch-Joodse immigranten en is vooral bekend geworden als fotograaf, dadaïst en surrealist. Vanuit Philadelphia (Pennsylvania, Verenigde Staten) vertrok Man Ray in 1908 naar New York (New York State, Verenigde Staten), waar hij aan het werk ging voor een reclamebureau. Vanaf 1912 gebruikte hij de naam Man Ray.
Na een gestrand huwelijk (1914-1919) met de Belgische dichter Adon Lacroix (Donna Lecoeur) vertrok Man Ray in 1921 naar Parijs (Montparnasse) (Frankrijk). Hij verkeerde er in de hoogste culturele kringen en was bevriend met onder anderen Jean Cocteau, Salvador Dalí en Marcel Duchamp. De Britse actrice Mina Loy (1882-1966) fotografeerde hij in 1919 met een thermometer als oorsieraad. Man Ray fotografeerde sieraden op model en in de dertiger jaren ook voor reclamedoeleinden.
In de dertiger jaren had Man Ray een onstuimige relatie met collega kunstenaar en model Lee Miller. Ze hadden elkaar leren kennen in Le Bateau Ivre, een bar in Parijs (Frankrijk) en zij was meteen verliefd. Al snel vormden ze een stel en samen ontwikkelden ze een nieuwe fotografische techniek, de solarisatie. Man Ray probeerde Miller te verleiden met hem te trouwen, maar zij wilde niet. Toen Man Ray haar op straat zette, vertrok Miller naar New York (Verenigde Staten).
Na het vertrek van Miller raakte Man Ray in een depressie. Om zijn verdriet te verwerken maakte hij werk dat naar Miller verwijst. Haar gezicht en dan vooral haar ogen en lippen komen terug in verschillende van zijn werken. Zo zijn Millers lippen te zien in het halssieraad en tevens broche Les Amoureux. Van kunstenaar Meret Oppenheim maakte Man Ray in 1933 een beroemd geworden serie foto’s.
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog keerde Man Ray terug naar de Verenigde Staten en vestigde zich in Hollywood (Verenigde Staten). Hij trouwde er in 1946 met danser en model Juliet Browner (1912-1991) tijdens een dubbele ceremonie waarbij ook Dorothea Tanning en Max Ernst in het huwelijk traden. In 1951 gingen Man Ray en Browner in Montparnasse (Frankrijk) wonen. Het halssieraad La Jolie is gevormd naar het profiel van Browner.
In 1969, kort na hun kennismaking en de start van hun vriendschap, hebben Man Ray en goudsmid Giancarlo Montebello (oprichter van GEM Montebello, Milaan (Italië), 1967) samen sieraden gemaakt. Doorgaans deden zij dit in gelimiteerde en genummerde oplagen naar ontwerp van Man Ray en uitgevoerd door Montebello, die als meesterteken MB voerde.
Miller maakte naam als fotograaf en reisde met haar camera door onder meer de Europese oorlogsgebieden. Als enige vrouwelijke fotograaf had zij permissie onbegeleid door dergelijke zones te trekken. In de zeventiger jaren kwamen Miller en Man Ray elkaar weer tegen op een feestje en ontwikkelde zich een vriendschap.
Het Design Museum Den Bosch in Den Bosch (Nederland) heeft 5 sieraden in oplage van het duo met certificaten in de collectie. Daarnaast bezit het museum ook een unicum van de hand van Ray: Tête de Vénus uit 1937 en een gesigneerde épreuve d’artiste van La Jolie, uit de nalatenschap van Man Ray’s weduwe Browner. Het exemplaar van het Design Museum Den Bosch is de eerste uitwerking in goud van een schets van Man Ray. Het ontwerp is vervolgens enigszins aangepast en uitgevoerd in een oplage van 12 door GEM Montebello.
Browner bracht het werk van Man Ray onder in een stichting en schonk werken aan musea. Man Ray en Browner liggen samen begraven op Cimetière du Montparnasse te Parijs (Frankrijk).
Sieraden van Ray worden gepresenteerd door onder meer Didier Ltd en Louisa Guinness Gallery.
Werk in openbare collecties (selectie)
Design Museum Den Bosch, Den Bosch (Nederland)
Museum of Fine Arts Boston, Boston (Verenigde Staten)
Werk in particuliere collecties (selectie)
Nelly Van Den Abbeele
Daphne & Peter Farago
Louisa Guinness
Clo Fleiss
Dunja Siegel
Bernar Venet
Diane Venet
Tentoonstellingen (selectie)
1961 – International Exhibition of Modern Jewelry, 1890-1961, Worshipful Company of Goldsmiths, Londen (Verenigd Koninkrijk) (26 oktober 1961 t/m 2 december 1961)
1967 – Moderne juwelen door schilders en beeldhouwers, Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam (Nederland) (6 juli 1967 t/m 13 augustus 1967)
1967 – Jewelry by Contemporary Painters and Sculptors, Museum of Modern Art (MOMA), New York (Verenigde Staten) (3 oktober 1967 t/m 6 oktober 1967)
1967 – Moderner Schmuck von Malern und Bildhauern, Hessisches Landesmuseum Darmstadt, Darmstadt (Duitsland) (19 mei 1967 t/m 25 juni 1967)
1972 – Sieraad 1900-1972, De Zonnehof, Amersfoort (Nederland)
2009 – Von Picasso bis Warhol Künstlerschmuck der Avantgarde, Lehmbruck Museum, Duisburg (Duitsland)
2009 – Von Picasso bis Warhol Künstlerschmuck der Avantgarde, Museum für Angewandte Kunst Köln, Keulen (Duitsland)
2011 – Say Hello, Wave Goodbye, Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch, Den Bosch (Nederland) (29 oktober 2011 t/m 15 januari 2012)
2016 – Cult, Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch, Den Bosch (Nederland)
2017 – Medusa, Bijoux et tabous, Musée d’Art moderne de la Ville de Paris, Parijs (Frankrijk)
2018 – De Calder à Koons, Bijoux d’Artistes, La Collection Idéale de Diane Venet, Musée des Arts Décoratifs, Parijs (Frankrijk)
2019 – Art as Jewellery: Calder to Kapoor, Louisa Guinness Gallery, Londen (Verenigd Koninkrijk)
2019 – Scultura Aurea, Palazzo Ducale, Urbino (Italië)
2019 – Wonderkamer II: Wouters & Hendrix, DIVA, Antwerpen (België)
2021 – PICASSO i les joies d’artista/PICASSO and artist’s jewellery/PICASSO y las joyas de artista, Museu Picasso, Barcelona (Spanje) (21 mei 2021 t/m 26 september 2021)
Bibliografie (selectie)
Besten, L. den (2011) On Jewellery, A Compendium of international contemporary art jewellery. Stuttgart: ARNOLDSCHE Art Publishers. ISBN 9783897903494
Doornbusch, E. (23 januari 2022) Boekbespreking: Picasso and artist’s jewellery. hedendaagsesieraden.nl.
Doornbusch, E. (17 januari 2022) Boekbespreking: Picasso and artist’s jewellery. SieradenMuze.
Dressen, A., Heuzé, M. en Lignel, B. (2017) Medusa, Bijoux et Tabous. Parijs: Paris Musées. ISBN 9782759603473
Dressen, A., Heuzé, M. en Lignel, B. (2017) Medusa, Jewellery & Taboos. Parijs: Paris Musées. ISBN 9782759603749
Finn, C., Guigon, E. Lecaplain, M. en Sebbag, G. (2021) Picasso i les joies d’artista, Picasso and Artist’s Jewellery. ISBN 9788412232783
Heerma van Voss, D. (juni 2020) Muzenkoppels #1 / Lee Miller & Man Ray. See All This.
Hughes, G. (1968) Modern Jewelry, An international Survey, 1890-1967. Londen: Studio Vista. ISBN 0289277094
Küppers, D. (2009) Künstlerschmuck, Objets d’Art. München: Hirmer Verlag. ISBN 978-3-7774-2151-3
Lacquement, K. (2018) Bijoux d’artistes de Calder à Koons, la collection idéale de Diane Venet. Parijs: Flammarion. ISBN 9782081427075
Reuser, T. (10 januari 2022) One should either be a work of art, or wear a work of art. hedendaagsesieraden.nl.
Sabatello Neu, R. (1967) Moderner Schmuck von Malern und Bildhauern Moderne juwelen door schilders en beeldhouwers Jewelry by contemporary painters and sculptors. Darmstadt: Hessisches Landesmuseum. OCLC 965358923
Sieraad 1900-1972, eerste triennale Amersfoort 2 augustus t/m 1 oktober 1972 (1972). Rotterdam: Lemniscaat. ISBN 9060691318
Stroppiana, P. (2019) Scultura Aurea Gioielli d’Artista per un nuovo Rinascimento. Pistoia: Gli Ori. ISBN 9788873367680
Links
• RKD Artists
• Wikidata
• Website
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link:
