Stedelijk Museum Amsterdam

##Het Stedelijk Museum Amsterdam is opgericht in 1874 en werd in 1895 geopend in een nieuw gebouw van de architect Willem Weissmann aan de Paulus Potterstraat te Amsterdam (Nederland).

Geschiedenis
Het Stedelijk Museum Amsterdam is anno 2019 een museum voor moderne en hedendaagse kunst en vormgeving; een ontwikkeling die na de Tweede Wereldoorlog werd ingezet door directeur Willem Sandberg.

In 1965 start het museum de jaarlijks terugkerende tentoonstelling Nederlandse Edelsmeden.

In 2004 sloot het museum als gevolg van moderne veiligheidseisen waaraan niet langer kon worden voldaan. Op 23 september 2012 werd het museum heropend met een nieuwe vleugel van de tekentafel van Benthem Crouwel Architekten; sinds die tijd bevindt de ingang zich aan het Museumplein.

Na de heropening in 2009 waren er tot circa 2016 in de Zuidvleugel van de oudbouw op de begane grond op verschillende plekken sieraden in de semipermanente opstelling toegepaste kunst te zien. De inrichting van deze vleugel is na ongeveer vijf jaar al weer geheel ontmanteld.

Collectie sieraden
Het Stedelijk Museum is één van de belangrijkste instellingen in Nederland wat betreft het verzamelen en tentoonstellen van werk van sieraadontwerpers.

Sieraadontwerpers (selectie)
Hans Appenzeller
Gijs Bakker
Peggy Bannenberg
Nicolaas van Beek
Dinie Besems
Doris Betz
Rob Birza
Manfred Bischoff
Maria Blaisse
Iris Bodemer
Onno Boekhoudt
Françoise van den Bosch
Célio Braga
Joke Brakman
Mecky van den Brink
Helen Britton
Caroline Broadhead
Frank van den Broeck
Anton Cepka
Sungho Cho
Václav Cigler
Pierre Degen
Paul Derrez
Norman Dilworth
Jacomijn van der Donk
Iris Eichenberg
Benedikt Fischer
Warwick Freeman
Karl Fritsch
Lisa Gralnick
Andi Gut
Gésine Hackenberg
Manette van Hamel
Petra Hartman
Maria Hees
Marion Herbst
Herman Hermsen
Susanna Heron
Johanna Hess-Dahm
Thérèse Hilbert
Jiro Kamata
Vered Kaminski
Beppe Kessler
Esther Knobel
Manon van Kouswijk
Otto Künzli
André C. Lassen
Emmy van Leersum
Suska Mackert
Sally Marsland
Lous Martin
François Morellet
Chequita Nahar
Eva Renée Nele
Evert Nijland
Bruno Ninaber van Eyben
Manfred Nisslmüller
Ted Noten
Theo Ortmann
Melanie Oudemans
Ruudt Peters
Annelies Planteijdt
Wendy Ramshaw
Gerd Rothmann
Philip Sajet
Lucy Sarneel
Bernhard Schobinger
Verena Sieber-Fuchs
Robert Smit
Bettina Speckner
Ilkka Suppanen
Terhi Tolvanen
Tarja Tuupanen
Marietta Veldhuizen
Charlotte van der Waals
Richard Walraven
Marcel Wanders
David Watkins
Lam de Wolf

Het museum heeft de artistieke nalatenschap van Françoise van den Bosch en de Collectie Françoise van den Bosch in bruikleen van de Stichting Françoise van den Bosch.

In verschillende vitrines en een speciaal sieradenpaviljoen in de opstelling toegepaste kunst in de Zuidvleugel op de begane grond van het gebouw van Weissmann waren vanaf de heropening in 2012 tot november 2016 sieraden te zien. Zo werd een deel van de Collectie Françoise van den Bosch getoond in een zaal met een depotachtige opstelling. In twee lades lagen sieraden van onder meer Hans Appenzeller, Helen Britton, Paul Derrez, Georg Dobler, Andi Gut, Esther Knobel, Otto Künzli, Ted Noten, Gerd Rothmann, Lucy Sarneel, Verena Sieber-Fuchs, Robert Smit, Terhi Tolvanen en Truike Verdegaal.

In februari 2017 zijn ook de andere zalen met recenter werk in de zuidvleugel waar vanaf de heropening toegepaste kunt werd getoond ontruimd. Daar waren onder meer het sieradenpaviljoen en drie speciale vitrines met sieraden te zien. Ook lagen er nog een aantal sieraden tussen woonaccessoires.

Onder anderen Marjan Boot was verantwoordelijk voor de inrichting van de afdeling toegepaste kunst van het museum toen het heropende in 2012. Begin 2016 volgde Lennart Booij Boot op. December 2016 echter maakte hij zijn vertrek al weer bekend.

Eind 2017 werd in de kelder van de nieuwbouw een nieuwe presentatie met werk uit de vaste collectie geopend. De inrichting is van de hand van Rem Koolhaas. In een aparte zaal gewijd aan feminisme worden in vitrines sieraden getoond. Daarnaast zijn in de kelderverdieping van Stedelijk Base ook sieraden te zien van Marion Herbst en Ted Noten.

Tentoonstellingen (selectie)
1911 – Tentoonstelling van Ambachts- en Nijverheidskunst (Bert Nienhuis)
1932 – Pottenbakkerskunst van Lea H. Halpern (10 maart 1932 t/m)
1965 – Edelsmeden I
1965 – Edelsmeden II
1967 – Edelsmeden III (Gijs Bakker, Nicolaas van Beek, Emmy van Leersum, Franck Ligtelijn, Clara Schiavetto) (12 mei 1967 t/m 1967)
1967 – Ontwerpen en Maken
1976 – Jan Aarntzen en Hans Appenzeller, tentoonstelling en show
1978 – Rondom het Sieraad, VES
1979 – Atelier 16
1979 – Mode-Kleding-Mode (Lous Martin)
1981 – Instant fotografie (Robert Smit)
1981 – Vereniging van Edelsmeden en Sieraadontwerpers (Irene Bakker, Joke Brakman, Clemens van den Broeck) (11 september 1981 t/m 4 oktober 1981)
1982 – Visies op sieraden
1983 – VES
1985 – Wat Amsterdam betreft (Robert Smit)
1985 – Werk van 25 VES leden (mei 1985 t/m 1985)
1986 – David Watkins: Sieraden/Jewellery (26 april 1986 t/m 15 juni 1986)
1986 – Het andere gezicht van de VES
1986 – Multiples heden verleden
1986 – Wat Amsterdam betreft (Robert Smit)
1988 – Object als onderscheiding
1988 – Unica
1989 – Het Gebruik (VES) (11 maart 1989 t/m 2 april 1989)
1990 – Françoise van den Bosch sieraden (12 oktober 1990 t/m 25 november 1990)
1991 – Het derde oog (Otto Künzli) (19 april 1991 t/m 2 juni 1991)
1991 – View Review, 15 jaar VES
1993 – Aanwinsten
1993 – De Oogst (Ted Noten)
1993 – Mag het iets meer zijn, overzichtstentoonstelling Marion Herbst
1993 – Voorzien/Anticipation (15 januari 1993 t/m 7 maart 1993) (toegepaste kunst uit de collectie van Benno Premsela)
1994 – 11 Colliers (Philip Sajet)
1994 – A Moveable Feast: Helen Williams Drutt Collection 1964-1993
1996 – 18 Ringen
1997 – Scanning (Robert Smit)
1998 – 9 Colliers 9 interpretaties
1999 – AEX Amsterdam Exposé (Lucy Sarneel)
2001 – De nieuwe ambtsketen
2002 – BLUR 51
2002 – Display, een voorstel tot Gemeentelijke Kunstaankopen
2004 – Geel metalliek – goud voor Robert Smit
2005 – Lichaamssnoep (Célio Braga)
2012 – WE ARE OPEN (Robert Smit)
2014 – De show van Gijs + Emmy
2014 – Marcel Wanders: Pinned Up, 25 jaar vormgeving
2016 – Dream Out Loud – Designing for Tomorrow’s Demands
2019 – Jewellery Library, installatie in bibliotheek en museumwinkel (Lin Cheung) (10 november 2019 t/m 31 december 2019)
2019 – Pinball Wizard – The Work and Life of Jacqueline de Jong
2022 – When Things Are Beings (26 november 2022 t/m 10 april 2023) (Ayo, James Beckett, Yinka Buutfeld, Jae Pil Eun, Laurids Gallée, Eric Giraudet de Boudemange, Antonio Jose Guzman & Iva Jankovic, Seán Hannan, Hatutamelen, Saskia Noor van Imhoff, Iris Kensmil, Sebastian Koudijzer, Marcos Kueh, Aram Lee, Shani Leseman, Sabine Marcelis, Chequita Nahar, Ana Navas, Wendy Owusu, Ginevra Petrozzi, Magali Reus, Sondi, Amy Suo Wu & Elaine W. Ho, Wei Yang )

Directeuren (selectie)
Cornelis Baard (1906-1936)
Wim Beeren (1985-1993)
Rudi Fuchs (1993-2003)
Ann Goldstein (2010-2013)
David Röell (1936-1945)
Beatrix Ruf (2014-2017)
Willem Sandberg (1945-1963)
Jan Eduard van Someren Brand (1895-1906)
Gijs van Tuyl (2005-2009)
Edy de Wilde (1963-1985)
Rein Wolfs (2019-heden)

Conservatoren (selectie)
Marjan Boot (1996-2014)
Liesbeth Crommelin (1963-1996)

Bibliografie (selectie)
Barten, S., Dormer, P. en Drutt, H., (1994) Schmuck unserer Zeit 1964-1993, Sammlung Helen Williams Drutt. Zürich: Museum Bellerive. OCLC 216920614
Berend Peter (24 oktober 2021) Hedendaagse sieraden door Berend Peter. hedendaagsesieraden.nl.
Besten, L. den (2001) De nieuwe ambtsketen. Bulletin Stedelijk Museum. Amsterdam: Stedelijk Museum.
Besten, L. den (2001) De nieuwe keten van de burgemeester : een verslag van de werkgroep ambtsketen. Amsterdam: Stedelijk Museum Amsterdam. ISBN 9090148000
Besten, L. den (2011) On Jewellery, A Compendium of international contemporary art jewellery. Stuttgart: ARNOLDSCHE Art Publishers. ISBN 9783897903494
Besten, L. den en Boot, M. (2002) Display, een voorstel tot Gemeentelijke Kunstaankopen. Amsterdam: Stedelijk Museum Amsterdam. ISBN 9050061583
Boot, M. (2014) De show van Gijs + Emmy. Rotterdam: nai010. ISBN 9789462081239
Crommelin, L. (1991) Otto Künzli : das dritte Auge / Otto Künzli : the third eye / Otto Künzli : het derde oog. Amsterdam: Stedelijk Museum Amsterdam. ISBN 905006051X
Derrez, P. en Neerincx, R. (1981) Vereniging van Edelsmeden en Sieraadontwerpers. Amsterdam.
Doornbusch, E. (11 januari 2023) Museum Arnhem: de horeca heeft gewonnen, het museum lijkt verloren. hedendaagsesieraden.nl.
Doornbusch, E. (6 november 2019) November 2019: sieradenmaand in Nederland. hedendaagsesieraden.nl.
Gribling, F. (29 maart 2022) Craving the Essentials: retrospectief van Robert Smit in CODA. hedendaagsesieraden.nl.
Huikeshoven, A. (27 maart 2022) Op een mooie lentedag. hedendaagsesieraden.nl.
Huisman, J. (3 december 1994) Een slagschip als halssieraad. de Volkskrant.
Jansen van Galen, J. en Schreurs H. (1995) Het huis van nu, waar de toekomst is, een kleine historie van het Stedelijk Museum Amsterdam, 1895-1995. Naarden: V+K Publishing. ISBN 906611374X
Kruijning, A. (7 juni 1991) Van ‘Anti-galacollier’ tot diamanten waterval, Historisch sieraden-overzicht in Haarlemse Vishal. De Telegraaf.
Laag, E. van der (18 december 2022) Gevonden oplossingen. hedendaagsesieraden.nl.
Leeuwen, S. van (2020) Signed all over: sieraden van Bert Nienhuis. ModeMuze.
Sänger, P. en Straus, C. (1996) Vormgevers op locatie. Amsterdam. OCLC 40594200

Links
• Wikidata
• Website

Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.

Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2016/12/08/stedelijk-museum-amsterdam/ ‎