Galerie Sieraad in Amsterdam (Nederland) werd op 20 september 1969 op initiatief van sieraadontwerpers Lous Martin en Hans Appenzeller geopend door ontwerper Wim Crouwel (1928-2019) in het souterrain van Herengracht 242 te Amsterdam (Nederland). Het was de eerste (Nederlandse) galerie die zich had gespecialiseerd in het sieraad. De eerste maanden werd de naam ook wel met dubbel r geschreven: Galerie Sierraad, er werd immers raad in sier gegeven.
Geschiedenis
Lous Martin was na haar afstuderen op zoek naar een plek in Amsterdam (Nederland) waar zij haar werk aan het publiek kon presenteren. Omdat zulke plekken er niet of nauwelijks waren zocht Martin een partner om zelf zo’n plek mee te creëren. Zij vroeg eerst Françoise van den Bosch, maar die wilde niet. Niet veel later verwezenlijkte Martin haar plannen met Hans Appenzeller. Appenzeller maakte voor de galerie de vitrines van opengezaagde buizen van pvc, ze hingen aan het plafond.
De openingsexpositie toonde werk van Hans Appenzeller, Nicolaas van Beek, Françoise van den Bosch, Alice Edeling, Joke Gallmann, Lous Martin en Nicolaas Thuys. Vervolgens werd elke zes weken werk van een andere sieraadontwerper getoond. Unica werden gepresenteerd naast in serie vervaardigde sieraden. De galerie kreeg veel publiciteit; de groep kopers echter bleef beperkt.
Op 8 april 1971 werd een dependance van de galerie geopend aan Heisteeg 6 in Amsterdam (Nederland). Onder meer Marion Herbst toonde er werk waarmee zij haar reactie liet zien op wat zij noemde het Hollands glad.
Op 12 mei 1972 verhuisde de galerie naar Singel 406 te Amsterdam (Nederland). De openingstentoonstelling toonde werk van Hans Appenzeller en Henk de Leeuw den Bouter.
Omdat de unieke sieraden die inde galerie werden getoond te duur waren voor het meeste publiek nodigden Martin en Appenzeller in 1973 ontwerpers uit deel te nemen aan Serie Sieraad. Doel was met betaalbare machinaal vervaardigde sieraden een groot publiek te bereiken. Deelnemers aan dit project waren onder anderen: Hans Appenzeller, Norman Dilworth, Marion Herbst (doucheslangarmband), Martje Kieft, Lous Martin, Ruudt Peters (armband van aluminium en rubber), Antoinette Vroom, Charlotte van der Waals (kofferslotarmband) en Carine Wintermans (drukknooparmband). Tot 1975 werden er in dit kader 23 sieraden gepresenteerd, vooral armbanden. Er werd volop geëxperimenteerd met voor sieraden nieuwe materialen zoals rubber, kunststoffen en pijpenragers. Regelmatig was het de bedoeling dat de koper ook zelf aan het sieraad moest werken of zaken naar smaak kon aanpassen. De sieraden in deze serie werden ook in de verschillende Bijenkorffilialen in speciaal ingerichte stands gepresenteerd, maar ondanks de ruime belangstelling werd er weinig verkocht. Het Stedelijk Museum te Amsterdam (Nederland) heeft de gehele serie opgenomen in de collectie.
De galerie streefde ernaar een permanent overzicht van recent werk van Nederlandse edelsmeden en sieraadontwerpers te presenteren. Er was nadrukkelijk aandacht voor het gebruik van (nieuwe) materialen als kunststof, aluminium, alpaca, rubber, perspex en roestvrij staal. Ook zette de galerie zich in om werk in serie geproduceerd te krijgen. Unica werden er nauwelijks gepresenteerd of verkocht. Het sieraad moest volgens de oprichters worden gezien als zelfstandig object en niet als modeaccessoire. Traditionele materialen als goud en zilver uit het juweliersgenre werden in de galerie niet gemeden, maar golden wel als verdacht.
De vitrines in de galerie waren ontworpen door Hans Appenzeller. Aanvankelijk waren ze open zodat de sieraden vrij toegankelijk waren en makkelijk konden worden gepast. Na enkele diefstallen echter werden de vitrines op last van de verzekering afgesloten. Nicolaas van Beek was één van de vaste exposanten van de galerie, net als Françoise van den Bosch.
De galerie verzorgde ook presentaties buiten de galerie en in het buitenland om het (inter)nationale publiek op de nieuwste ontwikkelingen in het vak te attenderen. Zo waren er presentaties in in 1970 voor de Culturele Raad in Uithoorn (Nederland), en in oktober en november 1971 in Société des Expositions du Palais des Beaux-Arts te Brussel (België), december 1971 in Klaasmarkt, Aemstelle te Amstelveen (Nederland), november en december 1972 in het Stedelijk Museum Schiedam te Schiedam (Nederland), van 28 november 1973 tot en met 21 december 1973 in Institute of Contemporary Art in Boston (Verenigde Staten) en december 1973 in het Stedelijk Museum Schiedam te Schiedam (Nederland).
Na Galerie Sieraad werden in Nederland verschillende galeries opgericht die zich exclusief gingen toeleggen op het presenteren van sieraadontwerpers. Enkele voorbeelden zijn: Galerie Ra (1976-2019), Trits Sieraden (in 1996 overgenomen door Lous Martin), Galerie Lous Martin (1996-2011), Galerie Rob Koudijs (2007-heden), Galerie Louise Smit (1986-2012) en Galerie Marzee (1978-heden). Het ontstaan van deze gespecialiseerde galeries was cruciaal voor de ontwikkeling en de erkenning van het vak van de sieraadontwerper. Galerie Sieraad markeert het schisma tussen het vak van de traditionele edelsmid, die juwelierssieraden vervaardigt, en de moderne sieraadontwerper.
Benno Premsela deed het nodige om de galerie en het werk van exposanten in de publiciteit te brengen. Hij kocht zelf, vaak al tijdens openingen, met regelmaat werk van de gepresenteerde ontwerpers. Een andere regelmatige koper was Marjan Unger.
Klassiekers als het Ritscollier van Martijn Wegman en Frans van Nieuwenborg en het verwisselbare Armbandhorloge (1973) van Bruno Ninaber van Eyben waren voor het eerst te zien in Galerie Sieraad.
Op 1 maart 1975 werd de galerie officieel gesloten, vanwege onder meer een vermeend gebrek aan vernieuwing op het gebied van sieraden. Ook wilden Appenzeller en Martin meer tijd besteden aan hun eigen werk.
Appenzeller opende op het laatste adres van de galerie vervolgens zijn eigen zaak, maar verhuisde in 1977 naar de locatie waar hij nog steeds is gehuisvest op de Grimburgwal.
Gepresenteerde sieraadontwerpers (selectie)
Hans Appenzeller
Nicolaas van Beek
Bart Bleys
Carla Bonnet
Françoise van den Bosch
Norman Dilworth
Alice Edeling
Suzanne Esser
Elly Franssen
Joke Gallmann
Marion Herbst
Kathelijne Hoorweg
Henk de Leeuw den Bouter
Lous Martin
Harriët Mastboom
Karel Niehorster
Frans van Nieuwenborg
Bruno Ninaber van Eyben
Melanie Oudemans
Ruudt Peters
Frits Prins
Emmy Rademaker
Annie van Schaick
Eric Schefs
Adriaan van Strien
Lijsbeth Teding van Berkhout
Jan Tempelman
Nicolaas Thuys
Marietta Veldhuizen
Charlotte van der Waals
Dick Wessels
Martijn Wegman
Peter de Wit
Tentoonstellingen (selectie)
1969 – Sculpurale (lichaams)sieraden (Hans Appenzeller, Nicolaas van Beek, Françoise van den Bosch, Joke Gallmann, Lous Martin, Nicolaas Thuys) (20 september 1969 t/m)
1970 – Annie van Schaick (7 maart 1970 t/m 18 april 1970)
1970 – Culturele Raad, Uithoorn (Nederland)
1970 – Harriët Mastboom (30 oktober 1970 t/m 11 december 1970)
1970 – Jan Tempelman (24 januari 1970 t/m 7 maart 1970)
1970 – Lijsbeth Teding van Berkhout en Françoise van den Bosch (11 december 1970 t/m 22 januari 1971)
1970 – Marion Herbst (18 april 1970 t/m 30 mei 1970)
1970 – 1 jaar Sieraad, nieuw werk van alle exposanten (25 september 1970 t/m)
1971 – Carla Bonnet, Melanie Oudemans en Marietta Veldhuizen (6 november 1971 t/m 11 december 1971)
1971 – Dick Wessels (21 mei 1971 t/m 9 juli 1971)
1971 – Elly Franssen (11 december 1971 t/m 15 februari 1972)
1971 – Eric Schefs (22 januari 1971 t/m 19 maart 1971)
1971 – Marion Herbst (8 april 1971 t/m 21 mei 1971)
1971 – Peter de Wit
1972 – Art Deco sieraden (10 juni 1972 t/m 2 augustus 1972)
1972 – Emmy Rademaker, Bart Bleys en Hans Appenzeller (2 december 1972 t/m 12 januari 1973)
1972 – Frans van Nieuwenborg (4 november 1972 t/m 2 december 1972)
1972 – Hans Appenzeller en Henk de Leeuw den Bouter (12 mei 1972 t/m 9 juni 1972)
1972 – Suzanne Esser en Adriaan van Strien (23 september 1972 t/m 4 november 1972)
1973 – Bruno Ninaber (20 januari 1973 t/m 2 maart 1973)
1973 – Frits Prins (16 maart 1973 t/m 11 mei 1973)
1973 – Hans Appenzeller (12 mei 1973 t/m 13 juli 1973)
1973 – Introduktie ‘Serie Sieraad’ (15 september 1973 t/m 2 november 1973)
1973 – Marion Herbst en Charlotte van der Waals (17 november 1973 t/m 29 januari 1974)
1974 – Baverel, Franse industrieel vervaardigde sieraden (26 oktober 1974 t/m 30 november 1974)
1974 – Eindexaminandi Gerrit Rietveld Akademie, Amsterdam en ABK te Arnhem (10 augustus 1974 t/m 23 augustus 1974)
1974 – Hans Appenzeller (14 december 1974 t/m 11 januari 1975)
1974 – Melanie Oudemans (9 februari 1974 t/m 29 maart 1974)
1974 – 5 jaar Galerie Sieraad (28 september 1974 t/m 26 oktober 1974)
1975 – Emmy Rademaker, Bart Bleys en Melanie Oudemans (15 februari 1975 t/m 28 februari 1975)
1975 – Lous Martin (18 januari 1975 t/m 15 februari 1975)
Bibliografie (selectie)
Berkum, J.M.C. van en Ooststroom, M. van (1995) Simpelweg sieraden : Lous Martin (thirty years of modern jewellery 1965-1995) en Galerie Sieraad 1969-1975. Amsterdam. ISBN 9080276715
Derrez, P. (19 juli 2022) Over de praktijk van het maken…. hedendaagsesieraden.nl.
Hans Appenzeller 20 years / jaar (1989). Amsterdam: Hans Appenzeller. ISBN 9090031774
Martens, H. (2000) Op de huid, sieraden uit de collectie. Arnhem: Gemeentemusea Arnhem. ISBN 90-72861-27-2
Martin, L. (18 oktober 2021) Granny en sieraden als ondergeschoven kindje. hededaagsesieraden.nl.
Multiples heden verleden (1986). Amsterdam: VES. OCLC 36257696
Sällberg, J., Wickman, K. en Wit, P. de (2011) Peter de Wit, en mästere i guld, a master of gold. Lessebo: Carl Svanberg Bokbinderi. ISBN 9789163395314
Staal, G. (1982) Hans Appenzeller sieraden. Amsterdam: Van Gennep. ISBN 906012555X
Unger, M. (2004) Het Nederlandse sieraad in de 20ste eeuw. Bussum: THOTH. ISBN 9789068683486
Weyel (2016) Hans Appenzeller. Arnhem: ArtEZ Press. ISBN 9789491444241
Externe links
• RKD Artists
• Wikidata
Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.
Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2016/09/24/galerie-sieraad/
Dankjewel voor dit artikel over een sieradenwinkel. Wat bijzonder dat er hier ook advies werd gegeven over sieraden. En dat er dus sierraad werd gegeven. Jammer dat de galerie gesloten is. Ik had er graag een kijkje willen nemen.