Riet Neerincx

Maria Anna Theresia (Riet) Neerincx (Arnhem (Nederland), 18 november 1925 – Arnhem (Nederland), 12 januari 2012) was onder meer actief als sieraadontwerper, docent, verzamelaar, reisonderzoeker en conservator. Zij was werkzaam in Oosterbeek (Nederland) (1946-1947), Londen (Verenigd Koninkrijk) (1947-1951), Parijs (Frankrijk) (1951) en Arnhem (Nederland) (1951-1986). Met haar sieraden wordt zij gerekend tot de Arnhemse School.

Biografie
Neerincx werd geboren als oudste in een gezin van zes kinderen. Ze is geheel op eigen initiatief -ze kwam niet uit een kunstzinnig milieu- opgeleid aan de afdeling edelsmeden van het Genootschap Kunstoefening te Arnhem (Nederland) (1941-1946), waar zij les had van onder meer Frans Zwollo jr.. In 1942 mocht Neerincx van het bestuur van de opleiding van het eerste jaar door naar het derde jaar. Haar eerste sieraad maakte Neerincx voor haar moeder. Dat was een broche van tombak waarin ze een Pegasus had gedreven.

Na haar opleiding in Arnhem (Nederland) kreeg Neerincx tot haar ongenoegen en tegen haar verwachting in geen meesterteken; dat werd vanaf 1946 alleen nog verstrekt aan mensen met een diploma van de Vakschool Schoonhoven te Schoonhoven (Nederland) die waren ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Na haar examen was Neerincx werkzaam in het atelier van Frans Zwollo jr. in Oosterbeek (Nederland), die haar aanraadde ervaring op te doen in het buitenland.

Daarop vertrok Neerincx naar Londen (Verenigd Koninkrijk) en nam les aan de Central School of Art and Design (1947-1951), waar zij geïnspireerd raakte door het werk van Barbara Hepworth en Henry Moore maar vooral ook door het werk van de fotograaf Andreas Feininger. Neerincx leerde er gieten, graveren, ontwerpen en fotograferen en bekwaamde zich ook in de gemmologie.

Toen Neerincx via Parijs (Frankrijk) in 1951 naar Arnhem (Nederland) terugkeerde, was vestiging als zelfstandig edelsmid uitgesloten, vanwege het vereiste maar haar ontbrekende meesterteken. Zij werd secretaresse van de directeur van het Gemeentemuseum Arnhem te Arnhem (Nederland) (1947-1966) J.A. de Lorm (1902-1989).

In 1964, toen Neerincx twee prijswinnende ontwerpen maakte voor de Vreedenburghprijsvraag (uitgeschreven door de Federatie voor Goud en Zilver) kreeg zij alsnog haar meesterteken.

Vanaf 1964 -toen Neerincx als gevolg van het winnen van de eerdergenoemde prijsvraag alsnog haar meesterteken kreeg- had ze een eigen atelier waar zij naast sieraden ook bestek en insignes vervaardigde. Bij haar sieraden staat draagbaarheid voorop; ze maakte vooral broches en ringen.

Neerincx was conservator van de afdeling Toegepaste kunst en Vormgeving (eerder heette de afdeling Kunstnijverheid) bij het Gemeentemuseum Arnhem te Arnhem (Nederland) van september 1966 tot zij met vervroegd pensioen ging in december 1986. In 1983 kwam Hadewych Martens erbij als conservator. Onder Neerincx’ leiding is het museum gestart werk van sieraadontwerpers en edelsmeden te verwerven en te presenteren. Dat begon in 1965 met een bruikleen van de Rijksdienst Verspreide Kunstcollecties (Nederland).

Neerincx werkte zelf als sieraadontwerper alleen met goud, zilver en stenen, maar wist werk van andere sieraadontwerpers die experimenteerden met andere materialen te waarderen en bood ze een podium in het museum.

Neerincx zat samen met Benno Premsela en Bernardine de Neeve in de ballotagecommissie van Sieraad ’67, een belangrijke tentoonstelling in Galerie Het Kapelhuis te Amersfoort (Nederland).

Voor het Gemeentemuseum Arnhem te Arnhem (Nederland) maakte Neerincx ruim 100 tentoonstellingen en schreef zij verschillende catalogi. Na haar afscheid van het Museum voor Moderne Kunst Arnhem startte Neerincx in 1989 een derde carrière: samen met haar partner en latere echtgenoot Clara de Goede (1955) runde zij het reisbureau Vlieg & Fiets en bood fietsreizen aan naar onder meer Azië. 25 Jaar lang onderzochten zij samen wereldwijd fietsroutes.

In 1989 werd Neerincx erelid van de Vereniging van Edelsmeden en Sieraadontwerpers (VES) en de Beroepsvereniging Nederlandse Ontwerpers.

Neerincx was ruim 40 jaar soroptimist en gaf vele lezingen, niet alleen over sieraadontwerpen maar ook over bijvoorbeeld het werk van Colenbrander, (Arnhems) zilver, porselein en aardewerk. Ook was Neerincx actief in besturen van verschillende verenigingen, zoals ICOM en de Stichting Fonds voor Beeldende Kunsten Vormgeving en Bouwkunst. Ze bezocht graag veilingen en vlooienmarkten en gaf ook les aan de Keo Werkwinkel in Wageningen (Nederland).

Neerincx droeg met regelmaat eigen werk, maar ook dat van bijvoorbeeld Nicolaas van Beek, Nel Linssen en Paul Derrez.

Ten onrechte wordt vaak een broche (afgebeeld rechtsbovenaan pagina 321 van Ungers Het Nederlandse sieraad in de 20ste eeuw) toegeschreven aan Neerincx. Dit was een doorn in het oog van Neerincx. Het gaat om een wel heel vrije interpretatie van de winnende inzending van Neerincx op de Vreedenburghprijsvraag uit 1964.

Het werk van Neerincx werd en wordt gepresenteerd door onder meer juwelier Zeeman in Arnhem (Nederland), De Gulden Smidse, Galerie Het Kapelhuis, Galerie Pluymen en Galerie Ra.

Werk in openbare collecties (selectie)
CODA, Apeldoorn (Nederland)
Design Museum Den Bosch, Den Bosch (Nederland)
Museum Arnhem, Arnhem (Nederland)
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Amersfoort (Nederland)
Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam (Nederland)

Werk in particuliere collecties (selectie)
Paul Derrez & Willem Hoogstede
Yvònne Joris
Claartje Keur

Tentoonstellingen (selectie)
1964 – Vijf edelsmeden, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem (Nederland)
1965  – De Gulden Smidse, Rotterdam (Nederland)
1965 – Galerie Het Kapelhuis, Amersfoort (Nederland)
1965 – Gemeentemuseum Schiedam, Schiedam (Nederland)
1965 – Juwelier Zeeman, Arnhem (Nederland)
1965 – Nederlandse sieraden van nu, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam (Nederland), Rotterdam (Nederland)
1965 – 15 kunstenaars, Galerie Pluymen, Nijmegen (Nederland)
1966 – Riet Neerincx, sieraden, Kees van Renssen, keramiek, Galerie Het Kapelhuis, Amersfoort (Nederland)
1967 – Ontwerpen en Maken, Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam (Nederland)
1967 – Sieraad ’67, Galerie Het Kapelhuis, Amersfoort (Nederland)
1968 – Schmuck 68, Internationale Handwerkmesse, München (Duitsland)
1969 – Dutch Contemporary Jewelry, Crafts Centre, Londen (Verenigd Koninkrijk)
1969 – Sieraad 69, Galerie Het Kapelhuis, Amersfoort (Nederland)
1969 – Zeitgenossischer Schmuck, Hessisches Landesmuseum Darmstadt, Darmstadt (Duitsland)
1969 – Zeitgenossischer Schmuck, Museum für Angewandte Kunst Köln (MAKK), Keulen (Duitsland)
1971 – Vormen in edelmetaal, Nederlands Goud- & Zilver Museum, Utrecht (Nederland)
1987 – Holland in vorm: Sieraden, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem (Nederland)
1987 – Object als onderscheiding, Galerie Het Kapelhuis, Amersfoort (Nederland)
1988 – Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam (Nederland)
1989 – Het Gebruik (VES), Kunstenaarscentrum Bergen, Bergen (Nederland) (8 april 1989 t/m 27 april 1989)
1989 – Het Gebruik (VES), Stedelijk Museum Amsterdam, Amsterdam (Nederland) (11 maart 1989 t/m 2 april 1989)
1989 – Kammen, Galerie Marzee, Nijmegen (Nederland)
1989 – Kammen, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam (Nederland), Rotterdam (Nederland)
1991 – Getooid en Versierd, Vishal Haarlem (Nederland)
1996 – New Times, New Thinking, Jewellery in Europe and America, Crafts Council, Londen (Verenigd Koninkrijk)
1999 – Sieraden, de keuze van Arnhem, Galerie Marzee, Nijmegen (Nederland)
1999 – Sieraden, de keuze van Arnhem, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem (Nederland)
2000 – Jewels of Mind and Mentality, Museum het Kruithuis, Den Bosch (Nederland)
2000 – Op de huid, sieraden uit de collectie, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem (Nederland)
2002 – Zonder wrijving geen glans, Centraal Museum, Utrecht (Nederland)
2008 – Onvervangbaar, sieraden en herinnering, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem (Nederland)
2008 – Vergeten Generatie, Nederlands Zilver 1945-1975, Zilver- en Klokkenmuseum Schoonhoven, Schoonhoven (Nederland)
2008 – Vormgeven = uitvinden, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem (Nederland)
2009 – Het nieuwe versieren, Nederlandse sieraden van 1965 tot nu, Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Arnhem (Nederland)
2011 – Say Hello, Wave Goodbye, Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch, Den Bosch (Nederland)
2013 – Raakvlakken 1 – de collectie in een nieuw licht, Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch, Den Bosch (Nederland)
2014 – Kettingreacties, sieraden en fotografie van Claartje Keur, CODA, Apeldoorn (Nederland)
2017 – Lievelingen van Anne-Karlijn van Kesteren, Museum Arnhem, Arnhem (Nederland)
2018 – Rijkdom – Sieraden van het Rijk, CODA, Apeldoorn (Nederland)

Gecureerde tentoonstellingen (selectie)
1981 – Zeitgenössisches Deutsches und Niederländisches Kunsthandwerk, Frankfurt en Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem (Nederland) (reizende tentoonstelling)
1982 – Frans Zwollo sr. en zijn tijd, Gemeentemuseum Arnhem, Arnhem (Nederland)

Prijzen (selectie)
1951 – Eerste Prijs en eervolle vermelding ontwerpwedstrijd reverssieraad Federatie Goud en Zilver
1964 – Vreedenburghprijsvraag, twee eervolle vermeldingen

Opdrachten (selectie)
1952 – Badge Enkalon
1986 – Onderscheidingsteken Wereldfederalisten voor B.V.A. Röling
1988 – Badge Soroptimist International

Verzamelde sieraadontwerpers (selectie)
Anni Albers
Paul Baars
Gijs Bakker
Irene Bakker
Peggy Bannenberg
Nicolaas van Beek
Dinie Besems
Eleonoor van Beusekom
Sylvia Blickman
Onno Boekhoudt
Roelinde Boot
Françoise van den Bosch
Mecky van den Brink
Jack Cunningham
Johanna Dahm
Pierre Degen
Paul Derrez
Tjitske Dijkstra
Ruth Fausch
Phylicia Gilijamse
Petra Hartman
Maria Hees
Marion Herbst
Herman Hermsen
Beppe Kessler
Maria van Kesteren
Esther Knobel
Otto Künzli
Birgit Laken
Emmy van Leersum
Nel Linssen
Johan van Loon
Lous Martin
Jan Matthesius
Peter Mellema
Coen Mulder
Peter Niczewski
Frans van Nieuwenborg
Bruno Ninaber van Eyben
Pepa Pedrol
Ruudt Peters
Irene Rhemrev
Bert van Santen
René Smoorenburg
Thea Tolsma
Marcel Wanders
Martijn Wegman

Bibliografie (selectie)
Arnhemse meisjes, vrouwen in beeld (2007). Arnhem: Prodesse Conamur. OCLC 191875208
Besten, L. den, Neerincx, R. en Schulte-van Wersch, C.J.M. (2008) Riet Neerincx, vormgeven = uitvinden. Arnhem: Riet Neerincx. ISBN 978-90-89100-84-9
Doornbusch, E. (14 oktober 2021) Eerste jubileum en goed nieuws. hedendaagsesieraden.nl.
Hout, M.J. van den (1989) Kammen. Nijmegen: Galerie Marzee. ISBN 9073124018
Jewels of mind and mentality, Dutch jewelry design 1950-2000 (2000). Rotterdam: 010. ISBN 9064503990
Martens, H. (2000) Op de huid, sieraden uit de collectie. Arnhem: Gemeentemusea Arnhem. ISBN 90-72861-27-2
Sieraad ’67: tentoonstelling 30 nederlandse edelsmeden (1967). Amersfoort: Galerie Het Kapelhuis. OCLC 67055494
Sieraden, de keuze van Arnhem (1999). Nijmegen: Galerie Marzee. ISBN 90-73124-04-2
Kruijning, A. (7 juni 1991) Van ‘Anti-galacollier’ tot diamanten waterval, Historisch sieraden-overzicht in Haarlemse Vishal. De Telegraaf.
Scholten, F. (2016) Monumentale Miniaturen. See all this, jaargang 1 nr. 4.
Sieraden, de keuze van Arnhem (1999). Nijmegen: Galerie Marzee. ISBN 90-73124-04-2
Unger, M. (2004) Het Nederlandse sieraad in de 20ste eeuw. Bussum: THOTH. ISBN 9789068683486
Vreedenburghprijsvraag 1964, vijf edelsmeden (1964). Arnhem: Gemeentemuseum Arnhem. OCLC 69027005

Links
• RKD Artists
• Wikidata

Donaties
Deze website heeft geen commercieel doel en is op persoonlijk initiatief, onafhankelijk en geheel op vrijwillige basis met minimale middelen tot stand gekomen. Wilt u dat steunen met een gift? Dat kan! U kunt uw bijdrage overmaken naar: NL27 TRIO 0781 5140 02 ten name van E. Doornbusch te Amsterdam onder vermelding van hedendaagse sieraden, ook kunt u doneren via paypal.me/hedendaagsesieraden. Giften zullen worden aangewend voor onderhoud en verbetering van de website.

Duurzaam verwijzen naar deze pagina? Gebruik dan deze link: http://hedendaagsesieraden.nl/2017/03/15/riet-neerincx/